مجله نوجوان 22 صفحه 31

مرجان خوارزمی برادر خرس برادر خرس یکی دیگر از آثار استودیوی دیزنی است که در سال 2003 ساخته شده. این فیلم 85 دقیقه است. داستان در شمال غربی اقیانوس آرام، در دوران ماقبل تاریخ می­گذرد. کنای، نوجوان سرخپوستی است که با افراد قبیله­اش در میان ماموتها و بقیۀ موجودات ده هزار سال قبل زندگی می­کند. او هم مثل دو برادر بزرگش از ریش سفیدهای قبیله، یک نماد سرخپوستی گرفته، تا سمبل روح راهنمایش باشد اما برخلاف دو برادر بزرگتر که سمبل عقاب به معنای رهبری و گرگ به معنای درایت را گرفته­اند. سمبل او خرس است که نماد عشق است. وقتی ستیکا برادر بزرگتر برای نجات جان او به دست یک خرس خاکستری کشته می­شود، کنای نصیحت پیر قبیله را نادیده می­گیرد و برای کشتن خرس قاتل راه می­افتد، اما تغییری جادویی رخ می­دهد و کنای خود تبدیل به یک خرس می­شود. در این میان دیناهی برادر دیگر کنای هم قصد کشتن خرس را دارد و حالا کنای باید از نگاه یک خرس به طبیعت، زندگی و مقولۀ انتقام نگاه کند. این کارتون دیزنی هم می­خواهد از طریق یک داستان «شیرشاهی» ماقبل تاریخ به فیلمی کلاسیک تبدیل شود ولی تنها در حد یک داستان بومی ماقبل تاریخ باقی می­ماند و این احساس را در تماشاگر به وجود می­آورد که مشغول تماشای شیرشاهی در حوزۀ شمال غربی اقیانوس آرام ماقبل تاریخ است. با توجه به این که در ابتدای فیلم برادر خرس، جوانی تبدیل به خرس می­شود، بچه­ها می­دانند که قرار است خرسهایی باهوش و با خصوصیات انسانی را ببینند، به خصوص بچه خرس بامزه و شاد و شنگول و بی­مادری به نام کودا که انگار در کارتونهای دیزنی حتماً باید پدر یا مادر یکی از حیوانات مرده باشد بیشتر صحنه­های خنده­دار فیلم را هم حیواناتی می­آفرینند که به اجبار باید نقشهای خنده­دار داشته باشند و نکتۀ مهم در مورد صحنه­های خنده­دار این فیلم این است که شوخی­ها و لطیفه­ها برای بزرگترها قابل درک­اند و بچه­ها فقط مگر اینکه جوگیر بشوند و بخندند وگرنه قاعدتاً چیزی از شوخی نفهمیده­اند! بعلاوه بامزگی­های فیلم یک نم نمکی بی­مزه است. بخصوص اگر آن را با پیداکردن نمو مقایسه کنیم. در اینجا پسرکی نه چندان جذاب تبدیل به خرس می­شود ولی برای تماشاگر مهم نیست که او به شکل اولیه باز خواهد گشت یا نه. در نهایت هم فیلم نمی­تواند به درستی اهمیت حضور او را در قبیله و در میان دوستان خرسش نشان بدهد و شیوۀ برخورد فیلم با او چه به عنوان انسان و چه به عنوان خرس تفاوتی ندارد. فیلم برادر خرس از نظر جلوه­های بصری هم کار جدیدی نیست. تنها چند صحنۀ چشم­نواز از سرزمینهای شمالی، روحهای در حال پرواز و یک کوه یخ می­بینیم، اما در بیشتر صحنه­های فیلم جلوه­های بصری انگار حالتی تعیین­شده­تر از انیمیشنهای کامپیوتری مثل «پیداکردن نمو» دارند. یادمان باشد خلاقیت فقط حاصل تکنولوژی نیست. برادر خرس را می­توان به ماتونها تشبیه کرد؛ یعنی فیلمی که انقراض نسل آن نزدیک است. این فیلم به طرز بدی سعی دارد به طراحی دستی به جای کامپیوتر وفادار بماند و چون کار خوبی از آب درنیامده نه به نفع طراحی دستی عمل کرده و نه به نفع فیلمهای دوست داشتنی اولیه و از این دست. همین!