خاتمه: در ذکر ترجمه پاره‌ای از روایات شریفه است برای تتمیم فائده و تبرک بهکلام عترت طاهره.

‏‏   ‏‏خاتمه: در ذکر ترجمۀ پاره ای از روایات شریفه است برای تتمیم فائده و تبرک به کلام عترت طاهره.‏

‏‏     ‏‏در ‏‏کافی‏‏ شریف سند به سعد می رساند از حضرت باقرالعلوم‏‎ ‎‏علیه السلام که فرمود: «ای سعد، تعلّم کنید قرآن را زیرا که قرآن می آید روز‏‎ ‎‏قیامت در بهترین صورتها.» پس فرمود قریب به این معنی که : در هر یک از‏‎ ‎‏صفوف خلایق از مؤمنین و شهداء و انبیاء و در صف ملائکة اللّه عبور کند، و‏‎ ‎‏آنها همه گویند این از ما نورانی تر است تا آنکه رسول ختمی معرفی آن کند.‏‎ ‎‏ـ الی آخر الحدیث.‏‎[1]‎‏ و از حضرت صادق روایت کند که «خدای تعالی‏‎ ‎‏وقتی که جمع فرماید اوّلین و آخرین را، ناگاه آنها شخصی را می بینند که پیش‏‎ ‎‏می آید که هرگز صورتی از او بهتر دیده نشده.»‏‎[2]‎‏ و احادیث به این مضمون‏‎ ‎‏بسیار است و دلیل واضح بر گفتۀ اهل معرفت است که از برای موجودات این‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏عالم در آخرت صورتهای اخروی است.‏

‏‏     و از احادیث این بابْ صورت اخروی اعمال نیز مستفاد شود. ‏‏کافی‏‎ ‎‏شریف سند به حضرت باقر العلوم علیه السلام رساند که فرمود: «رسول خدا‏‎ ‎‏فرمود:من و کتاب خدا و اهل بیتم اول کسی هستیم که وارد شویم بر عزیز‏‎ ‎‏جبّار؛ پس از ما امّت من وارد شوند. پس از آن سؤال کنم که چه کردید با کتاب‏‎ ‎‏خدا و اهل بیت من‏‎``‎‏.»‏‎[3]‎

‏‏    ‏‏و در حدیث دیگر است که می فرماید جبّار عزّ و جلّ به قرآن: «به عزت و‏‎ ‎‏جلال و بلندی مقامم قسم که البتّه اکرام کنم کسی را که اکرام کرده است تو‏‎ ‎‏را، و اهانت کنم کسی را که اهانت کرده تو را.»‏‎[4]‎

‏‏    ‏‏و بایددانست که اگر احیاء احکام و معارف قرآن را به عمل به آن و تحقّق‏‎ ‎‏به حقیقت آن نکنیم، در آن روز جواب رسول خدا را نتوانیم داد. کدام اهانت‏‎ ‎‏بالاتر از آن است که پشت پا به مقاصد و دعوتهای آن زده شود؟ اکرام قرآن و‏‎ ‎‏اهل آن، که اهل بیت عصمت است، فقط به بوسیدن جلد آن و ضریح مطهّر‏‎ ‎‏اینها نیست؛ این یک مرتبۀ ضعیفه از احترام و اکرام است، که اگر به‏‎ ‎‏دستورات آن و فرمایشات اینان عمل کردیم مقبول است؛ والاّ شبیه به استهزاء‏‎ ‎‏و بازیچه است. و در احادیث شریفه تحذیر سخت شده است از قاری قرآن که‏‎ ‎‏عامل به آن نباشد؛ چنانچه از ‏‏عقاب الأعمال‏‏ شیخ صدوق رضوان اللّه علیه‏‎ ‎‏منقول است به سند خودش از رسول خدا صلّی اللّه علیه وآله و سلّم که فرمود‏‎ ‎‏در حدیثی که «کسی که تعلّم قرآن کند و عمل به آن نکند و حبّ دنیا و زینت آن‏‎ ‎‏را بر آن ترجیح دهد و اختیار کند، مستحقّ سخط خدا شود؛ و می باشد در‏‎ ‎‏درجه با یهود و نصاری که کتاب خدا را به پشت سر خود انداختند. و کسی که‏‎ ‎‏قرائت قرآن کند و اراده کند به آن سُمْعه‏‏^*‏‎[5]‎‏ و وصول به دنیا را، ملاقات کند خدا را‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏در صورتی که روی او استخوانی است که گوشت بر آن نمی باشد؛ و قرآن به‏‎ ‎‏پشت گردن او زند تا داخل آتش شود و بیفتد در آتش با کسانی که افتادند. و‏‎ ‎‏کسی که قرائت قرآن کند و عمل به آن نکند ، محشور کند خدا او را روز قیامت‏‎ ‎‏کور. می گوید: پروردگارا، چرا مرا کور محشور کردی با اینکه بینا بودم؟‏‎``‎‎ ‎‏فرماید: چنانچه آیات ما آمد تو را و نسیان آنها را کردی، همینطور امروز‏‎ ‎‏نسیان شدی.‏‎[6]‎‏`` پس امر شود که او را در آتش اندازند. و کسی که قرآن را‏‎ ‎‏بخواند برای رضای خدا و برای یادگرفتن معالم دین، می باشد از برای او، از‏‎ ‎‏ثواب، مثل جمیع آنچه عطا شده است به ملائکه و انبیاء مرسلین(ع).»‏

‏‏     «و کسی که تعلّم کند قرآن را و اراده کند به آن ریاء و سُمْعَه را تا مجادله‏‎ ‎‏کند با آن با سُفها و مباهات کند به آن بر علماء و طلب کند به آن دنیا را، از هم‏‎ ‎‏جدا کند خدا استخوانهای او را در روز قیامت. و نمی باشد در آتشْ عذاب‏‎ ‎‏کسی از او شدیدتر؛ و هیچ نوعی از انواع عذاب نیست مگر آن که به آن‏‎ ‎‏معذّب شود از شدّت غضب و سخط خدا بر او.»‏

‏‏     «و کسی که تعلّم قرآن کند و تواضع کند در علم و تعلیم کند بندگان خدا‏‎ ‎‏را و خواهش کند از ثوابِ آن چه نزد خدا است، نمی باشد در بهشت کسی که‏‎ ‎‏ثوابش بزرگتر باشد از او؛ و هیچ منزل و درجۀ رفیعۀ نفیسه ای نیست در بهشت‏‎ ‎‏مگر آنکه در آن نصیب او وافرتر و منزل او شریفتر است.»‏‎[7]‎

‏‏    ‏‏و در خصوص تفکّر در معانی قرآن و اتعاظ به آن و تأثر از آن نیز روایات‏‎ ‎‏کثیره وارد است؛ چنانچه در ‏‏کافی ‏‏شریف سند به حضرت صادق رساند که‏‎ ‎‏فرمود: «همانا در این قرآن است محل نور هدایت و چراغهای شبهای تار؛‏‎ ‎‏پس جولان دهد جولان دهنده بصر خود را و باز کند از برای روشنایی نظر‏‎ ‎‏خویش را، زیرا که تفکّرْ زندگانی قلبِ بینا است؛ چنانچه طالب نور به نور راه‏‎ ‎‏می رود در ظلمات.»ـ‏‎[8]‎‏ انتهی. ‏‏مقصود حضرت آن است که انسان چنانچه با‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏نور ظاهری در ظلمات باید مشی کند تا از خطر پرتگاهها مصون باشد، با‏‎ ‎‏قرآن، که نور هدایت و مصباح المنیر راه عرفان و ایمان است، باید در راه‏‎ ‎‏ظلمانی سیر الی الاخرة و الی اللّه مشی کند تا در پرتگاههای مهلک نیفتد.‏‎ ‎‏     و در ‏‏معانی الاخبار‏‏ در حدیثی از حضرت امیرمؤمنان علیه السلام منقول‏‎ ‎‏است که فرمود: «فقیه حقیقی آن است که ترک نکند قرآن را از روی بی میلی و‏‎ ‎‏به غیر آن متوجّه شود. آگاه باش که خیری نیست در علمی که در آن تفهّم‏‎ ‎‏نباشد؛ و خیری نیست در قرائتی که در آن تدبّر نباشد؛ و خیری نیست در‏‎ ‎‏عبادتی که در آن تفقّه نباشد.»‏‎[9]‎

‏‏    ‏‏و در ‏‏خصال و معانی  الاخبار‏‏ از رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم‏‎ ‎‏حدیث کند که فرمود: «حَمَلَۀ قرآن عرفاء اهل بهشت می باشند.»‏‎[10]‎‏ و معلوم‏‎ ‎‏است مقصود از این حمل، حملِ معارف و علوم قرآن است که نتیجۀ آن در‏‎ ‎‏آخرتْ آن است که در عداد اهل معرفت و اصحاب قلوب است؛ چنانچه اگر‏‎ ‎‏حملِ صورت آن کند بدون اتّعاظ از مواعظ آن و تحمّل معارف و حِکَم آن و‏‎ ‎‏عمل به احکام و سنن آن، مَثَل آن چنان است که خدای تعالی فرماید: ‏‏مَثَلُ‏‎ ‎‏الَّذینَ حُمِّلوُا التَّوْریٰةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلوُها کَمَثَلِ الْحِمارِ یَحْمِلُ اَسْفٰاراً.‏‎[11]‎

‏‏    ‏‏و احادیث شریفه در شئون قرآن شریف و آداب آن بیش از آن است که‏‎ ‎‏در این مختصر بگنجد. وَالسّلامُ عَلی مُحَمّدٍ و آلِهِ.‏

‏‎

‎