مجله نوجوان 96 صفحه 16

چگونه و کجا مگس به دنیا می آید ؟ همه می دانیم که مگس یک عامل بیماری زاست . این حشره در جا های جرثومه زا و گرداگرد کثافت و آلودگی ها ، زیست می کند و در همین جاها نیز متولد می شود . مگس خانه زی برای تخم گذاری ، جایی در میان مواد نمناک و پوسیده بر می گزیند . مگس ماده شروع به تخم ریزی می کند و تخم های سفیدی به درازی تقریباً یک میلی متر می گذارد . از هر تخم ، کرم حشره ای باریکی بیرون می آید و این همان است که به زبان علمی ، لارو نامیده می شود . لارو یا حشرۀ مگس ، دوران « تغذیه » را آغاز می کند . پس از 5 یا 6 روز ، پوستۀ اندام لارو کلفت و مایل به رنگ قهوه ای می شود . این نشان دهندۀ آغاز مرحله ای دیگر از زندگی مگس است . یعنی زمانی که باید به شفیره تبدیل شود و دوران « آرمیدن » را بگذراند . سپس با گذشت 5 یا 6 روز دیگر ، مگس کامل و بالغی از درون پوستۀ شفیره ، سر بیرون می آورد و در این حال ، مگس به همان اندازه ای است که باید برای همیشه باشد . به بیان دیگر این طور نیست که مگس ، نخست با جثه ای خرد و کوچک به دنیا بیاید و سپس به تدریج رشد کند و بزرگ و بزرگتر شود . حتی مگس های خیلی درشت نیز از همان ابتدای تولد به همین درشتی هستند . پس از گذشت ده روز از این ماجرا ، مگس به « جفت گیری » می پردازد . یعنی مگس های ماده هر یک بین 200 یا 100 تخم می گذارند ! البته همۀ مگس ها به شیوۀ مگس خانه زی زاد و ولد نمی کنند بلکه بسیاری از آن ها تخم را در داخل اندام خود پرورش می دهند . از این رو می بینیم که ناگهان کرم حشره ای زنده ای از درون اندامشان به بیرون سرازیر می شود . برخی از اقسام مگسها تخم را حتّی تا مرحله ی « شفیره » شدن نوزادها ، در شکم خود نگاه می دارند . بشر همواره به مبارزۀ بی امانی بر ضدّ مگس مشغول بوده چرا که از گسترش بیماریها به وسیلۀ این حشرۀ موذی سخت بیمناک بوده است . بهترین زمان برای نابود ساختن مگس های معمولی فصل زمستان و اوایل بهار است . در هوای سرد ، مگس به تاریکی و گوشه و کنار های گرم ساختمان پناه می برد . پس همین که آن را در جای گرم و نرمی آرمیده یافتید بی درنگ اقدام به نابودی اش کنید . در چنین مواقعی به راحتی می توان مگس را غافل گیر کرد چون سخت گرسنه و بی حال است . زبان مگس چه می کند ؟ مگسهای خانه زی به مگسهای معمولی می گوییم که دور بر ما فراوان یافت می شوند . این مگس ها برای خوردن خوراک خود هرگز مشکلی ندارند چرا که با جثّۀ کوچک و چابک خود به همه جا سر می زنند و به راحتی خوراک خود را می یابند . اگر هزار عدد از این مگس ها را یک جا وزن کنیم ، چیزی کمتر از 30 گرم می شوند ! مگسهای خانه زنی قادر نیستند از خوردنی های سفت و جامد استفاده کنند زیرا ابزار بریدن آن ها را ندارند . دهان این حشره برای مکیدن مایعات مناسب است . آنچه به ظاهر « زبان » مگس است . در حقیقت زبان نیست بلکه خرطومه ای است مانند خرطوم فیل . در انتهای خرطومه ، دو لپ دیده می شود که برآمدگی مدوّری است و . برای ورود مایعات به دهان مگس ، نقش « قیف » را بازی می کند . اکنون تصوّر کنید که وقتی که مگسی بر روی حبّه قندی می نشیند ، چه اتّفاقی باید بیفتد . گفتیم که این حشره غذای جامد نمی خورد ، پس به ناچار باید نخست یک محلول قند برای خود بسازد . برای این کار ، اندکی از آب دهان خود را بر روی حبّۀ قند می پاشد و قسمت ناچیزی از آن را به صورت مایع در می آورد و سپس می نوشد . در برخی از جاها میان مردم معروف است که می گویند مگس پیش از برخاستن توفان نمی گزد . البته این گفته ناشی از پنداری نادرست است که برخی مگس خانه زی را با دیگر مگسها ـ مانند ماسه مگس یا مگس اسطبل زی ـ اشتباه گرفته اند چرا که این قبیل مگس ها خون آشامند و انسان را می گزند . لابد می پرسید اگر مگس خانه زی آزاری از جهت گزیدن ندارد ، پس چرا از نظر ما این همه خطرناک پنداشته شده است ؟ بله ، سؤال شما بجاست ! ولی مگر نمی دانید که بر روی پنجه ها و پاهای نمد دار و نیز بر روی اندام مگس ، موهای زبری روییده است ؟ علاوه بر آن ، بر سطح زبانش نیز مادّۀ چسبناکی گسترده شده که باعث شده است مگس به هر جا پا بگذارد ، و به آسانی کثافت و میکروب و آلودگی را با خود به جاهای دیگر ببرد . چون مگس خانه زی برای تهیّۀ خوراک خود همه جا حتی روی خاکروبه و فاضلابها می نشیند ، پس ناگزیر با زبان و اندام چسبندۀ خود انواع بیماریها را از آن ها بر می گیرد و سپس چون بر روی خوراکی های ما می نشیند ، راه ورود باکتری ها به اندام ما نیز هموار می کند .