اشاره:
استاد یعقوب یحییٰ از علمای مسلمان و اهل و ساکن نیجریه است. سال گذشته ایشان به مناسبت ایام سالگرد رحلت امام خمینی مهمان کشورمان بودند آنچه در پی خواهد آمد متن مصاحبه مجله حضور با این روحانی مبارز سیاه پوست است که از نظر خوانندگان گرامی می‌گذرد.
حضور: لطفاً خلاصه ای از زندگانی و سوابق فعالیتهای علمی و فرهنگی خودتان را برای خوانندگان ما بازگو فرمائید.
یعقوب یحیی: اعوذبا... من الشیطان الرجیم بسم ا... الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین الصلوة والسلام علی نبیّه و آله و
صحبه ربّ اشرح لی صدری و یسرّلی امری و احلل عقدة من لسانی یفقهوا قولی، السلام علیکم و رحمةا... من اهل نیجریه، کشوری از غرب افریقا هستم، در شهر قدسینا، در شمال نیجریه بدنیا آمدم. الحمدلله از یک خانواده مسلمان هستم، دروس اسلامی را نزد پدرم خواندم سپس در دانشکده معلمین زبان عربی در شهر قدسینا پذیرفته و در همین رشته فارغ‌التحصیل شدم و از آن پس در رشته الهیات و زبان عربی تحصیلاتم را ادامه دادم. فعالیت های من زمانی آغاز شد که از امام خمینی چیزهایی را شنیدم و آنگاه که امام به پاریس تبعید شد ایشان را شناختم و از طریق رادیو به سخنرانیها و پیامهای ایشان تا پیروزی انقلاب اسلامی گوش جان می دادم. خداوند سبحان عشقش را در قلبم انداخت و بی نهایت بدو عشق می‌ورزیدم. اندیشۀ امام را گام به گام تعقیب می کردم بویژه از طریق مجلات صوت الوحدة که برای ما فرستاده می‌شد. درس های بسیاری را از این مجله آموختم زیرا صفحاتی از این مجله به اندیشه های حضرت امام درباره اسلام و مسلمین در سطح جهانی اختصاص داشت. من امام را از این زاویه شناختم و او را بسیار دوست دارم. از طرف دیگر در نیجریه با شخص فعال و صاحب همتی به نام شیخ ابراهیم زاکزاکی آشنا شدم که افکارش همسویی هایی با افکار امام دارد و مثل افکار امام می باشد. وقتی که در دانشگاه او را
یافتیم اندیشه هایش به اندیشه های ما پیوند خورد و در قلبهایمان انقلابی ایجاد کرد. بعد از اینکه دانشگاه را به اتمام رساندم در دانشکده معلمین زبان عربی تدریس می‌کردم. آنها به محض اینکه فهمیدند من با قلبهای دانشجویان صحبت می کنم مرا دستگیر و از دانشکده اخراج کردند و بین من و آنها جدایی افکندند. سپس تمام اوقاتم را به تدریس و بیداری مردم اختصاص دادم زیرا اول چیزی که از رهنمودهای امام دریافتم بیدار کردن مردم بوده از این رو به بیدار کردن مردم خصوصاً جوانان پرداختم.
در طول 24 ساعت شبانه‌روز کاری جز همین کار نداشتم. من تألیفاتی ندارم ولی
[[column]]
[[column]]
نوارهای بسیاری از من منتشر شده است که تعداد آن بیش از 300 نوار می شود. هر جمعه یک ساعت با مردم مسلمان در مسجد جلسه داریم.
حضور: در مورد اوضاع فرهنگی ـ اقتصادی نیجریه و حضور اسلام در آنجا صحبت بفرمائید.
یعقوب یحیی: نیجریه کشور قبایل مختلف با نژادهای متعدد است. در نیجریه بیش از 200 قبیله وجود دارد ولی 3 قبیله اوس، یروبا و ایبو ریاست همه را به عهده دارند و حکومت نیز بر چگونگی اداره زندگی مردم نظارت
دارد. در مسائل فرهنگی، علوم دینی و اسلامی حکومت هیچ دخالتی ندارد و ممکن است علماء و دانشجویانشان به حکومت انتساب داشته باشند و سازمانهای کافر و الحادی برای اهداف خود بعضی از این علماء را به خدمت خود بگیرند، ولی علماء حقیقی و اصیل زیر سلطه حکومت نیستند. فرهنگ غربی در مدارس دولتی و در تمام شئون زندگی تأثیر به سزایی گذاشته است و نشانه های تأثیر آن را در تمام محافل مردم نیجریه می‌بینیم. از نظر اقتصادی، اقتصاد نیجریه فعلاً سقوط کرده است زیرا حاکمان وقت اموال مردم را به یغما می برند و بانکهای خارجی و جیب های خود را از آن پرکرده و صرف عیش و نوش خود می کنند. به همین سب مردم نیجریه از نظر اقتصادی خیلی رنج می برند. آنها تاکنون آن فرصت را بدست نیاورده اند تا حقوقشان را از حاکمان یغماگر بستانند. فساد همانطوریکه در ایام پهلوی در ایران رایج بود در نیجریه نیز رواج زیادی دارد. از نظر جغرافیایی، نیجریه در غرب آفریقا واقع شده است. در کنار کشورهایی چون غنا و دوهونی. امّا وضعیت اسلام و مسلمانان در نیجریه:
اغلب مردم نیجریه، یعنی بیش از هفتاد درصد مردم مسلمان هستند. حدود 70 هزار نفر از جمعیت 100 هزار نفری نیجریه مسلمانند. مسلمانان در نیجریه رنج فراوانی می‌کشند زیرا آنها تحت سلطه رژیمی زندگی می کنند که هیچ اهتمامی به دین و
شعائر دینی نمی ورزد بلکه یک رژیم الحادی است به همین دلیل حقوق مسلمانان را رعایت نمی کند. همه مساجد و مدارس اسلامی فعالیتهایشان مستقل از دولت است و فقط خود مسلمانان مسئولیت اداره آنها را به عهده دارند و حکومت در هیچ فعالیت اسلامی نقشی ندارد.
حضور: رابطه مسلمانان با پیروان سایر نحله‌های مذهبی در آنجا چگونه است، آیا در کنار یکدیگر به آرامی به سر می برند؟
یعقوب یحیی: مسلمانان علاوه بر رژیم حاکم، از کفاری که ساکن نیجریه هستند نیز رنج بسیار می کشند. متأسّفانه حکومت، کفار را بر ضد مسلمانان تأیید می کند. کفار مسلمانان را به صورت دسته‌جمعی
[[column]]
[[column]]
می کشند و حکومت آنها را تأیید می کند. چنانکه می بینید مسلمانان علیرغم تعداد زیادشان در آنجا مظلوم هستند. بدین دلایل مردم نیجریه شوق فراوانی به افکار امام خمینی و آزادی از زنجیر استعمار دارند.
البته همانطوریکه امام فرموده است در بین مسلمانان نیجریه متحجرینی پیدا می شوند که هیچ اطلاعی از آنچه که بر آنان می‌گذرد ندارند و نسبت به مسئولیتی که بر عهده دارند بی مبالاتند. در بین مسلمانان برخی دیده می شوند که بین صفوف مسلمانان نیجریه تفرقه ایجاد می‌کنند، که من نمی دانم به نفع چه کسی این کار را انجام می دهند به نفع شیطان است یا شیطان اکبر. این وضع مسلمانان در نیجریه است لیکن الحمدلله مردم رفته رفته بیدار شده اند و نسبت به رشد و آگاهی خود بعد از آنکه در خواب و غفلت فرو رفته بودند هوشیار شده اند.
حضور: آیا آثار حضرت امام در آنجا ترجمه شده است و شما آنها را مطالعه کرده اید؟
یعقوب یحیی: من بعضی از کتابهایی را که در مورد ایشان نوشته شده است خوانده ام و شرح زندگانی امام را در مجلات از آغاز تولد نهضت امام، تبعید ایشان تا پیروزی و بعد از آن تا ارتحال خوانده ام. کتاب خود حضرت امام به نام حکومت اسلامی را چند بار مطالعه کرده ام و همچنین کتابی به نام امام القدوة (تجسید الخلق الاسلامی)، کتاب زبدة الاحکام، وصیت نامه الهی سیاسی ایشان، و نیز کتاب مجزرة المکة المکرمة که پیام امام دربارۀ کشتار مکه مکرمه است.
حضور: از افق دید مردم نیجریه نسبت به امام و تأثیر امام بر جوانان نیجریه برایمان صحبت کنید.
یعقوب یحیی: تأثیر امام بسیار زیاد است. اولاً جوانان در نیجریه هم اکنون به عبادات اهمیت زیادی می دهند و نیز به امور سیاسی که کفار آن را از اسلام جدا کرده اند ولی امام اندیشه وحدت دین و سیاست را مطرح کردند. به عنوان مثال امام فرمودند که عبادتمان همان سیاست و سیاستمان همان عبادت است، این اندیشه زیبایی است. قبل از انقلاب مردم نمی توانستند تظاهرات کنند، ولی بعد از انقلاب مردم به برپایی تظاهرات علیه حکومتهای ظالم و تصمیماتی که بر خلاف اسلام صادر می کنند اشتیاق فراوان دارند و علیه آنها مخالفت علنی می کنند. استاد ابراهیم زاکزاکی به ما دستور داد که در تمام نقاط کشور به صورت گروه های هزاران نفری بیرون بریزیم و در تظاهرات علیه حکومت شرکت کنیم و همین امر منجر شد که حکومت، بسیاری از مسلمانان را دستگیر و در زندان حبس کرد و بعد از اینکه از زندان
بیرون آمدند این امر به صورت آشکاری شدت گرفت. در نیجریه خانمهایی که با افکار امام آشنا هستند در مورد حجاب و حیاء اسلامی و وقار، نسبت به دیگران وجه تمایز ویژه ای دارند و در تمام زمینه های درسی، تظاهرات و دیگر امور در کنار آقایان، حضور قابل توجهّی دارند.
حضور: نظر شما در مورد روز قدس و مراسم برائت از مشرکین چیست، چه تأثیری بر مردم شما گذاشته است؟
یعقوب یحیی: از زمانیکه امام فرمان جهانی روز قدس را صادر کردند ما هر سال روز قدس یعنی آخرین جمعه ماه مبارک رمضان در نیجریه تظاهراتی برپا می کنیم و ابراهیم زاکزاکی رهبریت آن را به عهده دارند و از تمام نقاط کشور در شهر »زاریا» جمع می‌شویم و شکلی از قدس می سازیم که مردم آن را به دوش می کشند، زنان و جوانان و همه در تظاهرات روز قدس شرکت می کنند، تظاهرات از مسجد آغاز و به خیابانها کشیده می شود. شعارهایی از قبیل مرگ بر آمریکا و اسرائیل و حقوق شرعی فلسطین و برگرداندن بیت‌المقدس به مسلمانان را اعلام می کنیم هم چنین روز عاشورا و حوادثی که در آن روز اتفاق افتاد نزد ما روز ویژه ای است که هر سال آن را به
پا می داریم و روز شهداء که ما در هر سالی به نام روز شهدای خودمان داریم و در این روزها اجتماع می کنیم و مجلس ختم و عزا می گیریم.
در خصوص برائت از مشرکین روز خاصی را به آن اختصاص نداده ایم بلکه هر روزی برای ما روز برائت است، برائت از طاغوت، از ظلم، و از استبداد، البته ممکن است در آینده روزی را به مسئله برائت از مشرکین اختصاص دهیم.
حضور: همانطوریکه می دانید بزرگترین دشمن انقلاب اسلامی آمریکا است، آیا می‌دانید تاکنون چه چالش ها و مشکلاتی در مسیر انقلاب و نشر افکار انقلابی امام در جهان و حتی در داخل ایران ایجاد کرده است؟
یعقوب یحیی: البته بله. آمریکا از طریق دست‌نشانده هایش که همان حکام باشند
به طور مستقیم و غیرمستقیم وارد عمل می شود. آنچه که ما در نیجریه می دانیم این است که حکام نیجریه دست‌نشانده آمریکا هستند، آمریکا به آنها دستور می دهد و آنها اجراء می کنند. از تظاهرات و موعظه و نصیحت جلوگیری به عمل می آورند و نسبت دیوانگی به ما می دهند و بین مسلمانان شیعه و سنی تفرقه می اندازند. اینها را از طریق دولتهای دست‌نشانده خود در سراسر جهان مثل حکام سعودی و غیر آنها طرح می کنند و کتابهای زیادی در این باره نوشته اند، من یک بار شنیدم که آنها در کاخ سفید گفته اند که افکار امام خمینی جذابیت دارد این افکار زنده و جاودانه باقی خواهند ماند، باید طوری عمل کنیم که این افکار منتشر نگردد، باید افکار مسلمانان را مسموم کنیم به همین دلیل بین مسلمانان از طریق دست‌نشانده هایشان مثل حکام، روشنفکران و... رفته رفته جدایی و تفرقه ایجاد کردند و نیز از طریق نشر فرهنگ غربی از نشر انقلاب و افکار امام جلوگیری
می کنند، اینها ما را وادار می کنند که تلاشهای بسیاری را در مقابله با این عملکردها اختصاص دهیم و هوشیار باشیم و البته خداوند در کمین آنهاست، تا آنان را به سزای اعمالشان برساند.
حضور: به نظر شما، انقلاب اسلامی، در مقایسه با سایر نهضت های جهان چه ویژگی هایی دارد که اینگونه مورد استقبال ملل محروم قرار گرفته است؟
یعقوب یحیی: یکی از ویژگیهای عمده انقلاب اسلامی این است که اعتماد مسلمانان را به دینشان باز می گرداند و ویژگی دوم متحد کردن مسلمانان از هر گروه و فرقه و آشنا کردن آنان با یکدیگر است، زیرا قبل از انقلاب برخی از مسلمانان نمی‌دانستند که فلسطینی هم وجود دارد که از طرف صهیونیستها اشغال شده و حقوق مردمش غصب گردیده است ولی آنگاه که امام ظهور کرد و انقلاب پیروز شد مسلمانان
[[column]]
[[column]]
به این امر پی بردند و نیز پی بردند که مسلمانان در آسیا مظلوم هستند و نیز مطلع گشتند از اینکه مسلمانانی در روسیه سابق زندگی می کنند اینها ویژگیهای بزرگی است.
حضور: نظر شما دربارۀ شخصیت حضرت امام خمینی و رهبری ایشان در هدایت انقلاب اسلامی چیست؟
یعقوب یحیی: رهبری امام حکیمانه و هوشیارانه بود. ایشان در آغاز نصیحت و موعظه و ارشاد کردند، سپس تهدید نمودند، و بعد از آن بود که اقدامات لازمه را برای انقلاب اتخاذ فرمودند. رهبری امام حکیمانه بود، و بخوبی می‌دانستند که مردم را به کدام سمت هدایت کنند.
از خداوند سبحان می خواهم که مثل این شخصیت را برای جهان اسلام دوباره به عرصه وجود آورد و از جمله ویژگیهای امام علاوه بر هوشیاری و حکمت، شجاعت و جهاد و تلاش بود.
حضور: شما چند بار به ایران آمدید و از وضعیّت فرهنگی و اجتماعی ایران چه می‌دانید؟
یعقوب یحیی: من برای اولین بار است که به ایران آمده‌ام. در اینجا همه چیز بر وفق مراد است، بویژه اینکه مردم بیدار هستند و از حقوقشان دفاع می‌کنند. آنها راه و مسیر خود را می‌شناسند و ارتباط خوبی بین حکومت و مردم وجود دارد.
حضور: به نظر شما مهم ترین مسائل جهان اسلام کدام است و وظیفه روشنفکران اسلامی چیست؟
یعقوب یحیی: اولین و بهترین مسئله ای که برای جهان اسلام اهمیت به سزایی دارد، مسئله قدس یا فلسطین است. بهتر است بگویم اولین مسئله آزادی است، به این معنی که مسلمانان آزاد باشند تا نظامی را بوجود بیاورند که شریعت الهی را پیاده کند، چنانچه بر آنها واجب است، دوم قدس، سوم بوسنی و هرزگوین، مردم کشمیر و مردم آفریقا، سپس بزرگترین و مهمّ ترین مسئله بعد از این مسائل، مسئله اتحاد و یکپارچگی است و وظیفه روشنفکران و علماء اسلامی بیدار کردن مردم است زیرا مردم امانت الهی هستند که هدایتشان بر عهده علماء و
[[column]]
[[column]]
روشنفکران می باشد و اگر علما خودشان را اصلاح نکنند فساد و تباهی این امانت را فرا می گیرد و از دست آنان رها می شود. سرنوشت مردم به دست علماء است بنابراین علما باید تلاش فراوانی کنند تا حق این امانت الهی را ادا کنند چنانچه خداوند سبحان این امر را وظیفه آنان قرار داده است.
حضور: شما نقش این مراسم و گردهمایی ها را در راستای نزدیک شدن به آرمان حضرت امام که همانا وحدت مسلمین است چگونه می بینید؟
یعقوب یحیی: این مراسم با اینکه بیانگر حزن و اندوه ناشی از ارتحال امام است ولی بحمدالله فرصت گرانبهایی است برای ایجاد اخوت و برادری بین مسلمانان و تبادل آراء و افکار و مشکلات مشترک میان آنها، و غیرت اسلامی بین برادران مسلمان که از نقاط مختلف آمدند برانگیخته می شود و این فرصت گرانبهایی است که به جز در مثل این گردهمایی در جای دیگری به دست نمی آید و ما در اینجا مشرّف شدیم و با برادران اسلامی خود از ازبکستان و قرقیزستان و قزاقستان و کشورهای دوردست دیگری که زیارت آنان به فکر ما خطور نمی کرد دیدار کردیم و گردهمایی مبارکی است.
حضور: اگر پیامی برای برادران ایرانی خود دارید بفرمائید.
یعقوب یحیی: پیام من به ملت ایران اتحاد و پیوستگی است و تحمل مشکلات و سختی ها است. چه خداوند سبحان و تعالی آنان را در این قرن برگزیده است تا این رسالت سنگین را به دوش کشند و به سر منزل مقصود برسانند. بنابراین باید صبر و پایداری و استقامت فراوانی در رویارویی با دشمنان از خود نشان دهند و این قرن انشاءالله قرن اسلام و مسلمانان است. از این روست و اندوهگین نشوند که خداوند با آنهاست و آنان را یاری می کند اگر چه همه کفر و تمام دنیا از آنان روی گردانند. و نیز اینکه هرگز از راه امام راحل به اندازه یک وجب جدا نشوند، چه اگر راه امام را بپیمایند پیروز خواهند شد و اسلام از پیروزیشان پیروز می‌شود، ولی اگر
[[column]]
[[column]]
خدای نخواسته از راه امام جدا شوند فاجعه بزرگی دامن اسلام و مسلمانان را فرا می گیرد زیرا ایران اولین الگوی اسلام و مسلمانان در سطح جهان است و هر مصیبتی که بر این ملت و دولت وارد آید بر مسلمانان وارد شده است که در این صورت همه مسلمانان جهان امیدشان را از دست خواهند داد، به همین دلیل بر آنان لازم است که دست به دست هم دهند و متّحد شوند و به گرد رهبر عظیم امام آیت‌الله خامنه ای و سایر مسئولین نظام مقدس اسلامی باشند.
حضور: از شرکت شما در این مصاحبه متشکریم برایتان آرزوی موفقیت داریم.
یعقوب یحییٰ: من هم متشکرم و برایتان آرزوی پیروزی دارم.