بـحث مصلحت در نظام جمهوری اسلامی ایران از منظر رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خـمینی (س) مورد بحث قرار مـی گیرد.
پیوندی ناگسستنی میان احکام صادره از سوی حاکم اسلامی و مصلحت وجود دارد، به گونه ای که مصلحت ملاک محوری و منشأ صدور حکم حاکم (ولی فقیه) خواهد بود و مصلحت در واقع مصدر اصلی و عمده برای صدور حـکم حکومتی است. بنابراین، ولی فقیه می تواند با توجه به مصلحت جامعه و مسلمین، مثل امام معصوم (ع) تصمیماتی را اتخاذ و اجرا نماید. امام خمینی (س) می فرماید:
این توهم که اختیارات حکومتی رسـول الله (ص) بـیشتر از حضرت امیر (ع) بود یا اختیارات حکومتی حضرت امیر بیش از فقیه است، باطل و غلط است. البته فضایل حضرت امیر (ع) از همه بیشتر است. لکن زیادی فضایل معنوی، اختیارات حکومتی را افزایش نمی دهد. هـمان اخـتیارات و ولایتی که حضرت رسول و دیگر ائمه (ع)، در تدارک بسیج و سپاه، تعیین ولات و استانداران، گرفتن مالیات و صرف آن در مصالح مسلمانان داشتند، خداوند همان اختیارات را برای حکومت فعلی قرار داده است. منتها شخص معینی نـیست، روی عـنوان عالم عادل است.
سه شنبه, ۰۴ مهر ۱۴۰۲ - ۷:۲۱
مقاله در پی اثبات این است که رهبری امام خمینی (س)، مبتنی بر نظریه رهبری کاریزمایی «ماکس وبر» نیست، بلکه از الگوی نظری دیگری نشئت گرفته است که در این بحث با تکیه بر آرای علامه مطهری بیان شده است. در بخش اول، ماهیت رهبری پیامبران الهی در پرتو ابطال نظریه رهبری کاریزمایی روشن شده است. در بخش دوم نیز، ماهیت رهبری امام خمینی (س) در قالب شناخت علل گراییدن توده های مردم به ایشان بیان شده است. در پایان نیز علت اصلی گرایش مردم ایران به امام خمینی (س)، انطباق و اتصال ایشان با فرهنگ اسلامی ـ شیعی و نه ویژگی های فردی و خودبنیاد وی بیان شده است.
یکشنبه, ۰۲ مهر ۱۴۰۲ - ۱۲:۴۶
عـدالت اجتماعی یکی از مهمترین اصولی است که در اندیشه دینی و دیدگاههای بشری ازدیرباز مورد عنایت ویژه قرار داشته است. در این مـقاله ضمن اشاره به تعریف ها را مختلفی که از این مسأله طرح شد، بر آثار و لوازم عینی تـحقق عدالت اجتماعیتأکید شده اسـت. بـراین اساس عمومیت استفاده از امکانات دولتی برای همه مردم و رسیدنبه مرز بی نیازی در جامعه، از شاخصه های مهم تحقق عدالت اجتماعی است. در ادامه به اسوه عدالت اجتماعی در اسلام (امام علی علیه السلام) و سیره ایشان در حکومت و همچنین بـه دیدگاه ها و سیره عملی امام خمینی در این زمینه اشاره شده است.
یکشنبه, ۰۲ مهر ۱۴۰۲ - ۱۲:۴۰
مـقاله حـاضر با هدف بررسی دیدگاههای جهانی رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران تنظیم شده است؛ بنابراین، سـؤال موردنظر در این نوشته عبارت است از این که «بنیانگذار و موسس انقلاب اسلامی، حضرت امام خـمینی (س)چه رویکردی نـسبت بـه نظام بین الملل و مسائل جهانی داشته است؟» با هدف نظم بخشیدن به شیوه پاسخگویی به این سؤال، مطالعات انجام شده در این مقاله، براساس آزمون این فرضیه انجام پذیرفته است که «روکرد کلی حـضرت امام (س) نسبت به نظام بین الملل، رویکرد فعال و مقتدرانه بوده است.» به عبارت دیگر، فرضیه این مقاله آن است که حضرت امام (س) برخلاف بیشتر رهبران کشورهای جهان سوم و جهان اسلام، در رویارویی با مـسائل بـین المللی و جهانی، به جای مقهور شدن در مقابل قدرتهای بزرگ و مستکبر و ارائه تصویری منفعلانه و ضعیف از خود، رویکردی تهاجمی و مقتدرانه داشته است. این رویکرد، از یک سو، موجب نگرانی و ترس قدرتهای استکباری مسلط بر نـظام بـین الملل شده و از سوی دیگر، نور امید را در دل مستضعفان جهان تابانده است. بررسی های انجام شده در این مقاله نشان می دهد که فرضیه موردنظر، دارای اعتبار بوده و وجود این رویکرد در روش برخورد حضرت امام (س) نسبت بـه مـسائل جهانی، امری مشهور و غیرقابل انکار است.
یکشنبه, ۰۲ مهر ۱۴۰۲ - ۱۲:۳۸
امام خمینی (س) از شخصیت های برجسته و دارای ابعاد گوناگون علمی و عملی است. نسل امروز بیشتر با شخصیت سیاسی و فقهی وی آشناست و به نظر می رسد نقش امام (س) در بنیانگذاری و معماری انقلاب اسلامی، سایر ابعاد ایشان را تحت الشعاع قرار داده است؛ از این رو ضرورت دارد سایر ابعاد این ابرشخصیت قرن، برای نسل جوان و نوجوان تبیین گردد؛ به ویژه بعد اخلاق شناسی و عرفان امام (س) که زیربنای سایر فعالیت های علمی و عملی ایشان بوده است. در این مقاله سعی شده است آفت اخلاص و نقطه نظرات امام (س) در مورد پیدایش، عوامل، آثار و راه های درمان آن را مورد بحث قرار دهیم.
یکشنبه, ۰۲ مهر ۱۴۰۲ - ۱۱:۱۱
امام خمینی (س) در آثار متنوع خویش، پاره ای از اندیشه های قرآنی خود را ابراز نموده اند. ایشان در وصیت نامه الهی ـ سیاسی خود، پس از شرح سرگذشت کتاب و سنت در میان جامعه اسلامی در بستر تاریخ، به آیات متعددی از قرآن کریم استناد نموده اند. تحقیق حاضر، ضمن تبیین و تحلیل موارد مذکور، دیدگاه تفسیری اهل سنت را نیز در مقام مقایسه با آن مطرح کرده است. محورهای قرآنی وصیت نامه امام (س) عبارتند از: اخراج قرآن از صحنه زندگی، قرآن نجات بخش بشر از جمیع قید و بندها، مشارکت زنان در جهت تحقق مقاصد قرآن، قرآن و علم، قرآن و سیاست، قرآن و جهاد، قرآن و نصرت الهی، قرآن و توصیه به برادری.
یکشنبه, ۰۲ مهر ۱۴۰۲ - ۱۱:۱۱
این مقاله در صدد بررسی و تطبیق فقه و سیاست در اندیشه سیاسی امام محمد غزالی و امـام خـمینی اسـت با تأمل در اندیشه آن دو می توان گفت که فقه و سیاست در حوزه حکمت عملی قرار می گیرد و نیز سـیاست تابعی از فقه است. برای تبیین نسبت سنجی فوق به مباحثی چون ماهیت فقه سـیاسی ماهیت عمل سیاسی و مـاهیت فـقهی سیاست از منظر این دو اندیشمند پرداخته شده است.
شنبه, ۰۱ مهر ۱۴۰۲ - ۱۱:۱۱
مـهاجرت، ریـشه ای بـس قدیم در تاریخ دارد، از ازمنه بسیار دور درباره مهاجرت قبایل و اقوام از سرزمینی به سرزمین دیگر، سخن رفته اسـت که دلیل غالب آنها را اقتصادی دانسته اند، ولی نوع دیگری از مهاجرت وجود داشت است کـه به دلایل سیاسی یـا مـذهبی یا سیاسی مذهبی صورت گرفته اند، مانند مهاجرت صغری و کبرای دوران مشروطیت و همچنین مهاجرت علما به تهران، که در سال ۱۳۴۲ اتفاق افتاد. این مهاجرتها در واقع نوعی مقابله با نظام سیاسی حاکم محسوب مـی شدند که با انگیزه و اعتقاد دینی و مذهبی صورت گرفتند. مهاجرت علما به حضرت عبد العظیم و قم، خروج از محیط پلید یا رهایی از چنگال حاکمان ظالم بود، و نوعی اعتراض و شکوه علیه نظام سیاسی حـاکم مـحسوب می گردید. به عبارتی دیگر جایی که حاکمان ظالم وجود دارند مناسب برای زندگی انسانهای پاک و شریف و متدیّن نسیت. باید توجه داشت که مهاجرت سال ۱۳۴۲ هـ. ش به معنی فرار نیست بـلکه هـجوم و رویارویی با حاکمان ظالم در بی توجهی به دین است تا انسان مجتهد جامع الشرایطی را بنابر اصلی قانونی از چنگال رژیمی ستم پیشه نجات دهند. بنابراین هر دو مهاجرت یاد شده توسط عـالمان دیـن با انگیزه ای سیای و مذهبی صورت پذیرفته است تا عدم مشروعیت نظام سیاسی حاکم را نشان دهد. هر دو مهاجرت به نوعی بست نشینی را همراه داشته که بست نشینی خود مجالی و تاریخچه ای دیگر مـی طلبد.
شنبه, ۰۱ مهر ۱۴۰۲ - ۱۰:۵۷
درعرصه روابط اجتماعی برای اینکه حقی، که ریشه آن اراده شخص یا اشخاص باشد، بـه وجـود آیـد و موجودی به نام عقد تولد یابد. بی تردید عناصری مانند قصد، رضا، اراده، ایجاب و قبول و مانند آن، نـقش جوهری و اساسی دارند. در این راستا مراحل و منازلی مانند تصور، تصدیق به فایده، شـوق، رضا، اراده و غیره در درون آدمی طـی شـده و در نتیجه انشای مفاد آن ادراک در امور اعتباری می شود که در اصطلاح فقه وحقوق «رضا» نامیده می شود و ایجاد مفاد آن توسط اراده موجود شده «قصد انشاء» نام دارد که تمام واقعیت قرارداد با قصد باطنی است و قـصد باطنی هم در صورتی می تواند اثر حقوقی داشته باشد که با کاشف خارجی و مبرز همراه شود و با ایجاب و قبول اعلام گردد. از فرمایشات مرحوم امام خمینی (س) قابل استنباط است که تمام هویت عـقد بـه ایجاب موجب است و قبول، شأنش تثبیت و تنفیذ آن چیزی است که موجب با قصد انشاء موجود کرده است. در این مقاله، مبانی و آثار این نظریه مورد مداقّه و تتبع قرارگرفته است.
شنبه, ۰۱ مهر ۱۴۰۲ - ۱۰:۵۴
نوشتار حاضر عهده دار بررسی تطبیقی بحث عقل از دیدگاه امام خمینی (س) و غزالی، به عـنوان یـکی از مـبانی انسان شناسی اندیشة سیاسی این دو اندیشمند احیاگر، است و مباحث آن در راستای مدلل نمودن این فرضیه اند: «در حالی که انـدیشة سیاسی غزالی در پارادایم اندیشة سیاسی سنّتی تحلیل پذیر است، اندیشة امام خمینی از شاخص های انـدیشة سیاسی سنتّی فراتر مـی رود».
شنبه, ۰۱ مهر ۱۴۰۲ - ۱۰:۵۰
مباحث مربوط به مصلحت و مبتنی بودن احکام واقعی بر مصالح و مفاسد نفس الامـری در عـلم اصـول از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به نحوی که پذیرش یا عدم پذیرش آن می تواند تـأثیرات در خور توجهی در فقه و حقوق اسلامی پدید آورد، به ویژه آنکه اگر معتقد به آرایـی چون آرای امام خمینی (س) بـاشیم کـه مصالح و مفاسد را در حوزه معاملات قابل دسترسی می دانند. در مباحث مربوط به ظنون و امارات مسأله مربوط به مصلحت های فائته (فوت شده) در صورتی که امارات به خطا روند و به احکام واقعی نرسند هـمواره ازدغدغه های اصولیینی بوده که در زمان غیبت قائل به انفتاح باب علم و علمی بوده اند. در این مسألة پر اهمیت شیخ انصاری (ره) با ابتکار و نظریه پردازی مصلحت سلوکیه سعی کرد که این مشکل را حل نماید. لکـن نـظر او آرای موافق و مخالفی با تقریرات مختلف را در پی داشت. در این میان امام خمینی (س) ، به عنوان یک اصولی دارای ابتکار، تأملاتی را در این نظریه پردازی مطرح ساخت و سعی نمودکه با واقع گرایی بیشتری با این مسأله که در لبـة تـیزبین تخطئه و تصویب قرار دارد، برخورد نماید. در این مقال کوشش گردیده که ابعاد این مسأله از حوزة نگاه اصولیین مطرح عصر اخیر به ویژه امام راحل مورد تدقیق و بررسی قرار گیرد.
شنبه, ۰۱ مهر ۱۴۰۲ - ۱۰:۴۵
تـلقی امام خمینی (س) از دین اسلام به عنوان برنامه جامع برای سعادت انسان در دنیا و آخـرت، ایـن امـکان را فراهم کرده است تا مولفه ها و تمهیدات نظری لازم جهت نظریه پردازی درباره دولت و انقلاب را از منابع دیـنی فراهم کند؛ در این مقاله به بعضی از این مولفه های ابتکاری اشاره می شـود.
دوشنبه, ۲۷ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۳:۲۴
پرسـش اصلی مقاله حاضر این است که: آیا کشورهای اسلامی قادرند به عنوان مـوجودیت اسـلامی واحـد تحت عنوان دولت بزرگ اسلامی خود را مطرح کنند؟ فرضیه ای که به روش توصیفی – تحلیلی در پاسخ سؤال مذکور آوردهـ ایم به این شرح است: برای ایجاد دولت بزرگ اسلامی، در عین حفظ استقلال کشورهای اسـلامی و به رسمیت شناختن واحـدهای کـشور ـ ملت، نیازمند دگردیسی عظیم و مطلق در فضای معنایی و شناختی کشورهای اسلامی هستیم.
دوشنبه, ۲۷ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۳:۲۱
یـکی از مباحث مهم پیرامون سیره حکومتی امام خمینی (س) نوع اقتدار و سیادت سیاسی ایشان اسـت. اغـلب جـامعه شناسان و پژوهشگران سیاسی در تحلیل این موضوع از الگوی جامعه شناختی ماکس وبر بهره گرفته اند. مطابق ایـن الگو، اقتدار یا سیادت سیاسی عمدةً بر سه نوعِ سنتی، قانونی - عقلایی و کـاریزمایی می باشد. بسیاری از پژوهشگران، اقـتدار سـیاسی امام خمینی (س) را از نوع سیادت کاریزمایی تلقی کرده اند. پرسش اصلی در این گفتار نقد و بررسی چنین برداشتی از سیره حکومتی امام خمینی (س) است. نگارنده این بحث را با مفروض قرار دادن الگوی وبر؛ در دو مقام پی گرفته اسـت. در مقام اول با فرض اینکه اگر چنین برداشتی درست باشد؛ چگونه است که پدیده عادی سازی و روزمرّه شدن سیادت کاریزمایی در ایران بعد امام خمینی (س) روندی کُند و بطی ء دارد. اما مقام دوم بحث با فـرض نـادرست بودن چنین برداشتی (کاریزمایی بودن سیادت امام خمینی (س))، به این رویکرد توجه شده که اساساً به دلایل مختلف، امام خمینی (س) با علم به توانایی های ذاتی خود و میزان نفوذ در قلوب مـردم ایـران؛ هرگز سعی نکردند سیره حکومت داری شان را بر سیاست کاریزمایی استوار نمایند. همین نکته اساسی دلیل عمده ما بر بطی ء بودن فرایند عادی سازی (ترمیدور) در ایران بعد امام خمینی (س) اسـت.
دوشنبه, ۲۷ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۳:۱۵
شـناخت مـعمار بـزرگ انقلاب اسلامی، خمینی کبیر(س) آسان نیست. این شخصیت بزرگ و وارسته، با تلاش و ریاضت در راه بندگی خـدا، وجود خود را نورانی ساختند و در پرتو نور خویش چهره های فروزانی را نیز تربیت کردند.
ایشان، که از هوش و نبوغ سـرشاری بـرخوردار بودند، نزد برادر بزرگشان، مرحوم آیت اله سید مرتضی پسندیده علم را فرا گرفتند. پس از مدتی برای ادامه تحصیل به اراک رفتند و هم زمان با تأسیس حوزه ی علمیه ی قم، به این شهر مهاجرت نمودند. روح الله نوجوان که هـیچ گاه از درس خواندن و فهمیدن خسته نمی شد، علوم بسیاری را فرا گرفت و ادبیات، ریاضی، نجوم و فقه را به خوبی آموخت.
پس از مدتی، روح الله جوان در سال ۱۳۴۹(هـ ق)، به عنوان یک مجتهد شناخته شد و به عنوان یک استاد موفق حوزه ی عـلمیه مـطرح گشت. حضرت امام خمینی (س)، در عین این که استاد حوزه ی علمیه بودند، معلمی مبرز در فقه و اصول، عرفان، فلسفه، اخلاق و... نیز به شمار می آمدند. تدریس ایشان هم ویژگی های خاص خود را داشت. در این جا بـا ذکـر خاطرات شاگردانش بهتر متوجه خصوصیات ایشان در تدریس خواهیم شد.
دوشنبه, ۲۷ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۳:۱۲
این مقاله-بـه اختصار-به نقش روحـانیت مـبارز و در رأس آن امام خمینی (س) -در آغاز و انجام قیام عشایر جنوب، طی سالهای ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۳ پرداخته است و اصالت دینی حرکت عشایر را به تصویر کشیده است. با کمال تأسف، قیام عشایر جنوب در سالهای یادشده، تاکنون، طرف تـوجه قرار نگرفته و بنا به دلایل مختلف، آن گونه که شایسته آن بوده و هست، بازگو نگردیده است. اسناد موجود بیان می کند که قیام عشایر جنوب، از مؤثرترین قیامهای مردمی عصر پهلوی بوده، ضربات و تبعات بـسیاری بـرای رژیم پهلوی در برداشته است.
دوشنبه, ۲۷ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۳:۵
در زمینۀ تطبیق نقشهای آرمانی مطبوعات و سایر رسانه ها - نقش خبری، نقش راهنمایی، نقش آموزش، نقش تفریحی - با دیدگاههای حضرت امام، باید گفت این نقشها در وضعیت آرمانی خود کاملاً با اندیشه های حضرت امام تطبیق دارد الا اینکه آن حضرت بر نقش آموزشی و ارشادی رسانه ها بیشتر تأکید می کند و نقش راهنمایی و رهبری را نیز امری دو سویه می داند. یعنی روزنامه نگاران و متصدیان رسانه ها بایستی هم از مردم کشور خود راهنمایی بگیرند و در جهت آرمانها و اهداف آنان حرکت کنند و هم در این جهت آنان را راهنمایی و ارشاد نمایند.
یکشنبه, ۰۵ شهریور ۱۴۰۲ - ۷:۵۱
در این نوشتار با جست و جو در کلام امام خمینی، این پرسشها را پاسخ خواهیم داد که: آیا وفاق سیاسی، و طبعاً وفاق اجتماعی ممکن است؟ عوامل دست یابی به وفاق کدامند؟ ایده ها و باورها و هنجارهای موجود، همراهی و همدلی را بر می تابند یا اینکه نیازمند جنبش خودجوش و رهبری کاریزماتیک خواهیم بود؟ رهبر فقید انقلاب، بی گمان کامیابی های خود در طریق وفاق ملی را از همین رهگذر به دست آورده بود. کمترین بهرۀ طرح مقوله هایی از این دست این است که از تجربه های دیروز و امروز آگاهی یافته و عوامل وفاق زدایی را خواهیم شناخت.
جمعه, ۰۳ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۴:۵۳
اُشو یکی از عرفای نوظهور هندی است که به اصطلاح جزء عرفانهای سکولار می باشد و تعلیمات وی شامل مبانی: نفی خدای ادیان ودرمقابل معرفی خدای متشّتت، نفی مذاهب و شرایع پیشین است، عرفان اشو دارای شاخصه هایی است که از جمله می توان به: مراقبه، نسبی گرایی و تکّثر، اصالت درون، تناسخ ونفی عقل وذهن اشاره کرد، این عرفان انسان را به خودخواهی ومنفعت جویی می رساند تا جایی که همه چیز حتّی خدا وسیله کسب منفعت و لذت نفس می شود که توجه تمام و کمال انسان به سوی لذایذ دنیای مادی و بی توجهی به واقعیات اجتماعی است. در این مقاله مبانی عرفانی امام: توحید، انسان و آزادی، شریعت، معاد، مراقبه، غایت (فناء فی الله) و ویژگیهای عرفانی امام خمینی (س) بیان گردید که در واقع عرفان امام دارای شاخصه های اصلی است که از یک سو راه ایشان را از عرفان های نوظهور امروزی متمایز می کند و از سویی دیگر، تفسیر ایشان از جهان هستی با اتکا بر قرآن کریم و سنت معصومین ــ علیهم السلام ــ علاوه بر توجه به معنویت در جنبه های فردی، جنبه های اجتماعی را هم در برگرفت به طوری که منشأ ایجاد نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران گردید.
یکشنبه, ۰۹ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۹:۴۱
شناخت ویژگی های عرفان سکولار، ضرورت دارد تا میزان اختلاف تعالیم آن با تعالیم عرفان اسلامی معین گردد؛ با توجه به عصر تکنولوژی و جذّابیت فضاهای مجازی می طلبید که نظریه های امام خمینی (س) به عنوان یک رهبر سیا سی و در عین حال یک عارف عامل با رویکرد جذب جوانان که حائز اهمّیت است، مورد استفاده جوانان قرار گیرد. این پژوهش به دنبال بررسی عرفان نوظهور پائولوکوئیلو به عنوان یک عرفان سکولار و نقد آن با استفاده از مبانی عرفان امام خمینی (س) می باشد که به شناخت بهتری از این عرفان ها برسد، در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده و روش جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای است. عقاید کوئیلو دارای دو مبناست، اعتقاد به خدایی چندگانه و ساختگی، دوم نفی نبوت و شریعت. مبانی عرفانی امام: توحید، انسان و آزادی، شریعت، معاد، مراقبه، غایت (فناء فی الله) می باشد که بیان ویژگیهای عرفانی امام خمینی (س) راه ایشان را از عرفان های نوظهور امروزی متمایز می کند و از سویی دیگر، تفسیر ایشان از جهان هستی با اتکاء بر قرآن کریم و سنّت معصومین ــ علیهم السلام ــ علاوه بر توجه به معنویت در جنبه های فردی، جنبه های اجتماعی را هم در برگرفت.
یکشنبه, ۰۹ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۵:۲۶
سیاست خارجی ایران در دوران بعد از پیروزی انقلاب ایران، به گونه مشهودی، تحت تأثیر رویکردهای سـیاسی و نـگرش امـام خمینی قرار گرفته است.
بررسی رویکردهای امام خمینی (س) در این زمینه نشان می دهد که ایشان نـمادهای قدرت سیاسی را به عنوان ضرورت اجتناب ناپذیر کشور می دانست؛ چنانکه رویکردهای استراتژیک و سیره عـملی ایشان را می توان به عـنوان زیـربنای سیاست خارجی ایران در دهه اول انقلاب اسلامی دانست.
مؤلف بر طبق چنین شاخصهایی، تلاش خواهد کرد، الگوی رفتاری امام خمینی را در حوزه سیاست خارجی و براساس نمادهایی از رئالیسم سیاسی مورد بررسی قرار دهد؛ در ایـن راستا، سیاست خارجی ایران در دوران امام خمینی به عنوان متغیّر وابسته محسوب می شود، در حالی که رویکرد رئالیستی در نگرش و رفتار امام خمینی را می توان به عنوان متغیّر مستقل در نظر گرفت. بنابراین فرضیّه مقاله حـاضر بـر این امر تأکید دارد که سیاست خارجی ایران در دهه اول انقلاب تحت تأثیر رویکرد رئالیستی امام خمینی قرار داشت.
شنبه, ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ - ۹:۴۶
حتی در شرایط باز سازی نـیروهای مـسلح، بـاید بزرگترین توجه را به بازسازی نیروها، استعدادها، انتقال تجارب نظامی و دفاعی به کلیه آحاد ملت و مـدافعان انقلاب باشد. چرا که در هنگامه نبرد مجال پرداختن به همه جهات قوت ها، ضـعف ها و طرحها و برنامه ها و در حـقیقت تـرسیم استراتژی دفاع همه جانبه نبوده است. ولی در شرایط عادی باید با سعه صدر و به دور از حب و بغض ها به این مسایل پرداخت و از همه اندوخته ها و تجربه ها و استعدادها و طرحها استفاده نموده و در جذب هر چه بیشتر نـیروهای مؤمن به انقلاب همت گماشت و تجارب را به دیگران منتقل ساخت و در تجهیز کلیه آحاد و افراد این کشور و بر اساس اصول و فرمول خاص دفاع همه جانبه و تا رسیدن به تشکل واقعی و حقیقی بـسیج و ارتـش بیست میلیونی کوشش نمود». امام خمینی (س)
شنبه, ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ - ۹:۴۲
افتخار مسلمانان است که در میان ادیان توحیدی، اسلام تنها دینی است که به آموزه های انبیاء گذشته اعتقاد داشته و هـیچ دینـی را مورد تردید و انکار قرار نمی دهد و تنها دینی است که به ادیان گذشته به دیده احترام و تأیید نگریسته و پیامبران ادیان گذشته را پیامبران بر حق قلمداد می کند. از نظر اسلام ریشه همه ادیان الهی یکی است. انسان از این جـهت هـبوط کرد و اسیر طبیعت شد که آزادی و در جوار قرب الهی بودن خود را با انتخابی از دست داد که متأثر از پنداشته های او بود. انسان پنداشته ها را بر دانشی که خداوند به او تعلیم داده بود و محصول عقل و مقام خلیفه الهی انسان بـود تـرجیح داد و هبوط کرد. پنداشته ها محصول نفس انسان است و انسانی که اسیر پندارها می شود هبوط می کند. انسان با هبوط خود اولین چیزی را که از دست می دهد آزادی است. انسانی که آزادی خود را از دست می دهد آماده است تا اسـیر دسـت هـر کس و هر چیزی شود. ابـتدا اسـیر طـبیعت می گردد و سپس اسیر خاک، خون، نژاد، دارایی، مال، قدرت، ثروت، زن و فرزند و از همه مهم تر اسیر پندارها و پنداشته هایی که به تمام این اشیا تعلق دارد و در زبان دین بـه آنـ دنـیا گفته می شود.
شنبه, ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ - ۹:۳۹
خلاءهای عمیق فکری، فرهنگی و سیاسی قرن حاضر و ضرورت پاسخگویی به آنها اقتضای آنـ را دارد کـه حـقیقت هستی را بر اساس رهیافت عقلانی به انسان معاصر نشان دهند تا او بتواند در سایه سار آن نـیازهای روحی و روانی خود را تأمین کند. همچنین بتواند دولتی را تشکیل دهد که انسان را مـظهر عالیترین جلوة خداوندی، کـه دارای روح کـرامت و بزرگواری است، بداند. در چنین حکومتی، روح معنویت و عدالت و صلح و مساوات در کالبد همه جامعه دمیده می شود، آحاد اجتماعی در آن نقش اساسی و سازنده ای برعهده دارند و رأی آنان در سرنوشت خویش تأثیرگذار است. در چنین دولتی که منبعث از مـردم است کارگزاران دولت بر اساس مهر و محبت عمل می کنند و خود را نماینده مردمی می دانند که آنان را برگزیده اند تا منویات و مقاصد آنها را به انجام برساند. در عصر ما، امام خمینی (س) چنین هویتی را احیا کرد و نـظریه های بـرگرفته از روح دین را به جهان تشنه چنین فرهنگی ارائه داد. در نوشتار حاضر کوشش شده است تا به مقدار مجال، تأثیر امام خمینی (س) بر احیای چنین هویت فرهنگی سیاسی بر مبنای عزت و حکمت و مصلحت مـسلمانان تـبیین گردد.
شنبه, ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ - ۹:۳۶
سخن گفتن در مورد ابعاد شخصیت و اندیشه های تابناک امام خمینی (س) رهبر بـزرگ جـهان اسـلام در عصر حاضر و پدید آورنده مهم ترین حادثه قرن بیستم کاری بس دشوار است.
حضرت امام خمینی (س) به عنوان فقیهی ژرف نگر و حکیمی خردمند و سیاستمداری دورانـدیش و عـارفی الهی، توانسته بود در پرتو مناجات های شبانه و توکل و معرفت و اخلاص، به منبع نورانیت الهی و اقیانوس بی کران عرفان و معنویت متصل گردد. به همین دلیل دست یابی به افق اندیشه های این شـخصیت عـظیم برای اندیشمندان اگر غیر ممکن نباشد، آسان نخواهد بود.
شنبه, ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ - ۹:۳۱
تأکید بر اینکه اندیشه سیاسی امام (س) به علت «بـه روز بـودن» و بـهره مندی از مبانی استدلالی و عقلی لازم، به گونه ای است که از توان بالایی برای پاسخ گویی به مسایل روز و نوین دارد؛ اقـدام به طرح سؤال نموده است. امام (س) در مقام یک رهبر سیاسی چگونه امنیت مـلی را تعریف و در عرصه خارجی عـملیاتی نموده اند؟ بـرای پاسخ گویی به این سؤال نویسنده با تفکیک بین دو بعد نظری و عملی امنیت ملی و طراحی چارچوب تئوریک مناسب برای این معنا که مبتنی بر مطالعات نوین امنیتی است؛ از وجود دو تصویر امنیتی نـزد امام (س) سخن به میان آورده است. در بعد نظری دیدگاه ها و اصول مورد قبول امام (س) حکایت از آن دارد که ایشان قائل به الگوی «واگرایی متعهدانه» بوده اند که در آن بین دو اصل تکثرگرایی سیاسی ـ اجتماعی و التزام به اصـول بـنیادین نظام جمع می شود. این الگو بدیل مناسبی برای دو الگوی یکسان سازی و هرج و مرج گرایی است که از حیث نظری امام (س) نسبت به نقد آنها اقدام نموده اند. اما در عرصه عملی، امام (س) به عـلت شـرایط ویژه جامعه ایران در آغاز پیروزی انقلاب اسلامی ـ که دلالت بر بروز کانون های ناامنی در داخل و خارج ایران دارد ـ استراتژی چند مرحله ایی را برای ایجاد ثبات و امنیت پیشه نموده اند که رکن نخست آن را قبض مـحوری در مـراجعه ی با هرج و مرج گرایی سال های آغازین جمهوری اسلامی شکل می دهد.
شنبه, ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ - ۹:۲۸
در یک مقایسه کلی و اجمالی می توان نتیجه گرفت، در این دو عزیز گرانمایه و فرزانه، سه بُعد عرفان، فقاهت و سیاست چنان در هم گره خورده و در هم تنبیده شده است که نمی توان هیچ بـُعدی از ایـن سه بـُعد را، منفصل از دو بُعد دیگر مورد ارزیابی و سنجش قرار داد، اگرچه این هرم سه بُعدی در آن استاد بزرگ، به صورت مـجمل مشاهده می شود که به وسیله فرزند یگانه اش، در چهره ای تفصیلی، متبلور و شـکوفا گـشته اسـت و اینجاست که به یاد می آوریم این سخن امام راحل را:«ایشان (مرحوم شاه آبادی)، صرف نظر از جنبه فقاهت، فـلسفه، عـرفان که کم نظیر بودند، در سیاست نیز کم نظیر بودند.»
شنبه, ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ - ۹:۲۴
منشأ مشروعیت حکومت در اندیشه سیاسی اسلام و امام خمینی» عنوان مقاله ای است کـه بـخش دوم و پایـانی آن را در این شماره مجله آورده ایم. چنان که در بخش نخست آمد، نویسنده در مقام دفاع از مبنای نصب در ولایـت فقیه به طرح ادله و خدشه در ادله طرفداران مبنای انتخاب می پردازد. در شماره پیش و همرا ه با مـقاله یاد شده، نقد آن را نـیز آوردیـم. آنچه می خوانید بخش دوم نقد است که به ارزیابی بخش دوم آن مقاله که در همین شماره آمده می پردازد. طبیعی است که پرونده این بحث همچون دیگر مباحث علمی همواره گشوده است و مـجله نیز آماده انعکاس دیدگاههای مختلف می باشد.
شنبه, ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ - ۹:۱۹
پیرو مـخالفت های مـراجع عـظام و نیز اعتراض های شدیداللحن امام خمینی با وجود آنکه در آن ایام نوعی سیاست گریزی در میان جامعه اسلامی رواج یـافته و اختناق شدیدی به فضای اجتماعی کشور حاکم بود ، چون این موضع گیری ها با مـذهب و دیانت پیوند داشت، مـوج خـشم و نارضایتی را در میان مردم سراسر ایران برانگیخت. گستردگی خروش مقدس مردم برای کارگزاران رژیم دور از انتظار بود. از آن سو با وجود آنکه متن تلگراف هایی که برای شاه ارسال شدند، آرام و معتدل بود و مطالب آن از نظر خـیرخواهی مطرح شده بود، پاسخ شاه اهانت آمیز و دور از خردمندی و ادب و احترام بود. او در تلگراف ۲۴ مهر ۱۳۴۱ ش خود که پس از چند روز تأخیر به مخابره آن اقدام کرد و مخاطب آن علمای بلندپایه حوزه بودند، آنان را حجت الاسلام خطاب کرد تا با ایـن شـیوه ابلهانه، مقام معنوی و منزلت علمی آنان را پایین آورد.
چهارشنبه, ۲۹ تیر ۱۴۰۱ - ۱۱:۲۸
یکی از مباحث علم اصول بحث ضد است. امام خمینی در جواب به شبهه مـعروف بـحث ضـد، مقدمات هفت گانه ای را طرح کرده اند که مقدمه پنجم آن، بحث خطابات قانونیه است. ایشان در صدد هستند بـا چینش این هفت مقدمه، شبهه مذکور را ــ که مختصراً مورد اشاره قرار خواهد گـرفت ــ پاسخ دهند. این پاسـخ کـه به تعبیر مرحوم شهید مصطفی خمینی، راه حل ابداعی حضرت امام خمینی است، توسط این شهید بزرگوار مورد بررسی قرار گرفته است. ایشان در کتاب تحریرات فی الاصول ضمن بررسی این مبحث، و پذیـرش نتیجه آن به شدت نسبت به ذکر هفت مقدمه برای پاسخ به این شبهه اشکال کرده اند.
سه شنبه, ۲۸ تیر ۱۴۰۱ - ۱۲:۱۵