مجله نوجوان 38 صفحه 28

هنر مروری بر زندگی و آثار استادمحمدرضا شجریان قله آواز ایران علی شیرازی وقتی در سال 1319 کودکی به نام محمدرضا در مشهد متولد شد ، خانواده مذهبی او هیچ یک نمی دانستند که این پسر نامش در آینده با موسیقی و آواز ایرانی پیوند خورده و آوازه اش جهانی خواهد شد. محمدرضا با تحصیل در یک مدرسه مذهبی به قرائت قرآن روی آورد و در کنار آن علاقه اش را به آواز اصیل ایرانی نشان داد و با مرور شیوه های خوانندگان قبل از خود به سرعت صاحب سبکی ویژه شد و به رادیو راه یافت. او که در ابتدا با نامهایی چون سیاوش بیدگانی و سیاوش شجریان فعالیت می کرد ، پس از ارائه چندین برنامه متفاوت در گلهای رادیو ، با همکاری محمدرضا لطفی استاد مسلم تار ، فصل تازه ای را در ارائه آثار موسیقی اصیل ایرانی در دهه پنجاه گشود. مثلا کار «راست پنجگاه» این دو برای نخستین بار ، این دستگاه موسیقی را به مردم عادی به طور کامل معرفی کرد و از آن پس بود که خوانندگان دیگر به اجرای این دستگاه مشکل و کمتر شنیده شده پرداختند. شجریان به دلیل اعتراض به ابتذال موجود در موسیقی رادیو تلویزیون دولتی در سال 56 این رسانه به حالت قهر خارج شد و با وقوع انقلاب اسلامی 57 با مردم همگام شد و آثار ارزشمندی مثل «ایران ای سرای امید»(سپیده) را اجرا کرد. در سالهای پس از انقلاب ، شجریان به یکه تاز میدان آواز تبدیل شد اما با این وجود یک لحظه از تلاش و تحقیق و یادگیری دست نکشید و با رسیدن به محضر استادان پیر موسیقی ، روز به روز کارش را بهبود بخشید. در همین حال با پرویز مشکاتیان ، داریوش پیرنیاکان ، محمدرضا لطفی ، داریوش طلایی و بسیاری دیگر به عرضه آثاری مثل نوا مرکب خوانی ، دستان ، بیداد ، آستان جانان ، جان عاشقان ، دود عود و ... پرداخت که این آثار به خوبی در تمام ایران و حتی اروپا و آمریکا جای خود را باز کرد و عاقبت در اواخر دهه هفتاد موفق به کسب جایزه ویژه یونسکو به عنوان خواننده برتر سنتی شد. نوع آوازی که شجریان می خواند اگرچه دارای شخصیت و هویت مستقل است اما ردپای همه قدیمی ها و استادان پیشکسوت قبل از شجربان در آن دیده می شود. در شعرخوانی نیز او سبک خاص خود را دارد و در تحریر زدن مانند یک ساز با حنجره اش تکنوازی می کند. او کسی است که به آواز خواندن بیش از اجرای تصنیف و ترانه اهمیت می دهد و به همین دلیل بیشتر آوازهایش بر سر زبانها افتاده و در کارش آنقدر چهره سرشناسی است که وقتی کسی آواز می خواند عامه مردم می گویند مثل شجریان می خواند! او از نوابغ عصر خود به شمار می رود و نامش برای همیشه در هنر ایران جاودانه خواهد ماند. شجریان ادامه راه خود را در پسرش همایون می بیند که به خوبی سبک و شیوه پدر را در جوانی فراگرفته و جای خود را در دلهای علاقه مندان به موسیقی ایران باز کرده و بر جاودانگی پدرش، محمدرضا شجریان که یکی از قله های هنر آواز اصیل ایرانی است ، مُهر تایید زده است. نوجوانان دوست