مجله نوجوان 119 صفحه 21

1- اصل همه چیزها آب است! دیدید من الکی نمی­گویم فلسفۀتالس آبکی است؟! نخستین متفکر رسمی جهان، معتقد است در ورای همۀ چیزهایی که در جهان هست (کثرت)، یک وحدتی هست،یعنی اصل همۀ چیزها یک چیز است و این کثرات از آن وحدت می­آیند و به آن هم بر می­گردند و این اصل،آب است. یعنی همۀ ما به آب برمی­گردیم. این را که خودمان هم می­دانستیم که به آب برمی­گردیم و روزی هزار بار در کودکی به ما گفته­اند«الهی تو حوض مرده شور خونه بشورنت» یا «روی آب مرده شور خونه بخندی». درست است ما اینها را می­دانیم. این را نمی­دانستیم که این مثلها، از همان فلسفۀ تالس گرفته شده است. پس علی الحساب آب شد عنصر اول و آخر دنیا. 2- زمین روی آب شناور است! این هم یک رأی فلسفی آبکی دیگر. تالس ملطی عقیده داشت زمین روی آب شناور است. البته نه کرۀ زمین. تصوری که تالس از زمین داشت، یک استوانه بود مثل یک تنۀ بریدۀ درخت که روی آب شناور باشد. خدایی هم از کسی که نظر آبکی در مورد دنیا دارد چه توقعی می­توان داشت که نفهمد زمین کروی است؟ خلاصه اینکه زمین را مثل یک استوانۀ بریدۀ روی آب شناور می­دید. البته درآن موقع همین قدر فکر کردن هم خیلی بوده است که کسی زمین را شناور در آب بداند. 3- آهنربا جاندار است! جناب تالس معتقد بود هر چیزی که حرکت می­کند جان دارد و چون آهنربا حرکت دارد، جذب می­کند و دفع می­کند، پس جاندار است. تالس البته این را از روی تشبیه اشیاء به انسان می­گفت، یعنی چون خودش حرکت می­کرد و جان داشت،فکر می­کرد آهنربا هم جان و روح دارد. به این همذات پنداری در فلسفه «آنتروپومورفیزم» می­گویند،یعنی اینکه انسان هر چیزی در خود می­بیند به دیگران یا اشیاء دیگر هم تعمیم دهد (حال کردید دانشجویان عزیز! شما یک کلمه مثل این که من گفتم و دیگه نمی­تونم تکرار کنم، بگین و نمرء 20 بگیرید). خلاصه اینکه اولین فیلسوف رسمی تاریخ فلسفه این سه رأی آبکی را داد و خودش روی آب خندید و مرد! ! شاید ادامه داشته باشد، شماره بعد را بخوانید.