مجله نوجوان 119 صفحه 20

فروردین پارسا ماجراهای آقای فلسفه این شماره: تاریخ فلسفه / تالِس در شمارۀ پیش گفتیم که سردبیر خواسته است از ذکر ماجراهای خانوادگی و ... یعنی کلاٌ چیزهای غیر فلسفی خودداری کنیم. راستش از آنجا که این مجلۀ دوست، دو تا سردبیر دارد یک «سردبیر بزرگ» و یکی «سردبیر کوچک» ظاهراً پس از تهدیدهای قبلی سردبیر کوچک، سردبیر بزرگ هم گفته که مطالب علاوه بر غیر خانوادگی بودن و در واقع مربوط بودن، باید غنی باشد و اطلاعات هم داشته باشد. ما هم گفتیم به چشم و از این شماره کل تاریخ فلسفۀ غرب را که کلی غنی است و از اورانیوم غنی شده هم غنی شده­تر است، شماره به شماره خواهیم آورد. این از مقدمه. ذکر این نکته ضروری است که این نوشته­ها متن درس گفته­های آقای فلسفه است که ما از روی جزوۀ یکی از دانشجویانش کش رفته­ایم و یا از نوار پیاده کرده­ایم: متن سخنرانی آقای فلسفه در مورد تالس همۀ فیلسوفان و غیر فیلسوفان می­دانند که تاریخ فلسفه از «تالس» شروع می­شود؛ این «تالس» یک فیلسوف اهل «ملطیه» است در یونان و قبل از او فیلسوف دیگری را نمی­شناسیم. اوایل اسم او را «طالس» می­نوشتند، اما چون در آن زمان صنعت چاپ در کار نبود و نسخه برداران، گاهی اسم او را به اشتباه «طاس» می­نوشتند که همان کچل خودمان می­شود، تالس تصمیم گرفت نحوۀ نوشتن اسمش را به «تالس» تغییر دهد تا اگر هم یک وقت «لام» اسمش افتاد، نهایتاً بشود «تاس» که با آن منچ می­کنند. الغرض! از احوال این تالس هیچ چیز دندان گیری در تاریخ فلسفه نیامده که مثلاً کی به دنیا آمده، کی ازدواج کرده، کجا زن گرفته، زنش خوب بوده یا بد (دوباره دارد خانوادگی می­شود!)، کی مرده و خلاصه از این احوال او خبری در تاریخ فلسفه ذکر نشده است. تنها می­دانیم که ارسطو در حق او گفته که «تالس بنیانگذار فلسفه است.» و این البته خیلی حرف بزرگی است که از دهان آدم بزرگی مثل ارسطو می­توانست بیرون بیاید. این تالس آدم بزگی بوده و علاوه بر اینکه از خودش فلسفه در می­کرده کارهای دیگری هم می­کرده است، مثلاً اولین تقویم نجومی را به نقلی او نوشته و یک کسوف را هم در سال 585 قبل از میلاد پیش­بینی کرده است. به هر حال آدمی که این اندازه احوال شخصی­اش مبهم باشد، خیلی نمی­تواند آرای فلسفی زیادی داشته باشد. ما هم آرای عمدۀ او را که خیلی هم در آن موقع مهم بوده، اما امروز به نظر ما خیلی آبکی است در ادامه می­آوریم (خندۀ دانشجویان!)