مجله نوجوان 27 صفحه 18

سوژه طلایی چرا خورشید نابود نمی شود؟ صدها سال پیش ، انسان در شگفت بود که چگونه خورشید بی آنکه بسوزد و نابود شود آن همه انرژی حرارتی از خود بیرون می دهد. پاسخی که امروز ما برای این پرسش داریم این است که خورشید نمی سوزد بلکه یک نوع کوره انرژی اتمی است با همان مراحلی که یک بمب هیدروژن می پیماید در اینجا پرسشی که بی درنگ پیش می آید این است که چرا خورشید مثل بمب هیدورژن یکباره منفجر نمی شود و پاسخ آن ، اینکه : زیرا خورشید بسیار بزرگ است. کشف نیوتن را به خاطر بیاورید که مطابق آن هر ذره ماده ذره دیگر را جذب می کند. در خورشید تعداد اتمها به حدی زیاد است که جذب بسیار شدید آنها به همدیگر می تواند در برابر نیروهای وهم انگیزی که از بمب اتم هم قویترند و اتمها را از هم پراکنده می سازند مقاومت کند. خرده سیاره ها چگونه کشف شدند؟ ستاره شناسی آلمانی به نام «باد» یقین داشت که در فاصله میان مریخ و مشتری بایستی سیاره ای وجود داشته باشد. بالاخره در سال 1801 ، جسم کوچکی در مدار میان مریخ و مشتری کشف شد که «سرس» نامیده شد. از آن تاریخ تاکنون ، در این ناحیه بیش از 1500 جسم کوچک کشف شده است. اینها را خرده سیاره می نامند. بزرگترین این خرده سیاره ها فقط 768 کیلومتر و پهنای بسیاری از آنها 6/1 کیلومتر یا کمتر است. ماده تشکیل دهنده خورشید چیست؟ خورشید ، کره ای است سراسر گاز و به همین دلیل نسبت به توده ای که دارد سبک است. شادی تصور کره ای از گاز در فضا دشوار باشد ، چرا که گاز در نظر ما ماده ای است فرّار که در ظرف دربسته نگاهش می داریم مثل گاز درون یک بالن اما در اینجا هم جاذبه است که مانع پراکنده شدن گاز خورشید می شود ، درست همانطور که جاذبه زمین ، هوا را در اطراف آن نگه می دارد. حرارت خورشید چقدر است حرارت مرکز خورشید در حدود 000/000/35 درجه فارنهایت است. بیرون از مرکز خورشید به تدریج حرارت کم می شود. سطح خورشید که به ما گرما می دهد 000/000/11 درجه حرارت دارد. چرا سیاره ها می درخشند؟ چون آنها نور خورشید را بازتاب می دهند در حالیکه از خود نوری ندارند در حال حاضر 9 سیاره می شناسیم که یکی از آنها زمین ما است از 8 سیاره دیگر ، چهارتا شباهت بسیاری به زمین دارند ، یعنی کره های صخره ای قابل مقایسه با زمین هستند ، چهارتای دیگر در قیاس با زمین بسیار بزرگترند و از موادی سبکتر ساخته شده اند. عطارد ، زهره ، مریخ و پلوتو سیاره های زمینی خوانده می شوند زیرا که شبیه زمین هستند ، سیاره های بسیار بزرگ یا غول عبارتند از مشتری (برجیس) ، زحل (کیوان) ، اورانوس و نپتون. یونانیان باستان سیاره ها را سرگردان می نامیدند چون از مسیر و مدار آنها آگاهی نداشتند در حالی که اعضای خانواده خورشید جملگی در مسیرهای منظمی حرکت می کنند.