نشوز

‏‏نشوز‏

‏‏[سؤال 10758]‏‏ ‏ ‏ 6090‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 26 / 3 / 1361‏

‏‏آیا زن می تواند راجع به نفقۀ گذشتۀ خودش که بین خودش و شوهرش از نظر‏‎ ‎‏تقصیر درگیرند و اصولاً تقصیر شوهرش روشن نشده از شوهر تمکین نکند؟ با وجود‏‎ ‎‏این که نفقۀ فعلی او در اختیار او می باشد، یا خیر؟ لطفاً جواب مسأله را کاملاً روشن‏‎ ‎‏نمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، نمی تواند تمکین نکند.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 10759]‏‏ ‏ ‏ 6091‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏ریاست محترم دفتر امام خمینی ‏

‏‏احتراماً این جانب زنی دارم که بر خلاف قانون اسلامی ترک مزاوجت کرده و دو‏‎ ‎‏فرزند خردسال را روی دستم گذاشته و رفته است. از این جهت سخت در گرفتاری و‏‎ ‎‏نگرانی افتاده ام هرچند او را می آورم، دوباره بدون اجازه ام برگشت می نماید. آیا قانون‏‎ ‎‏اسلامی این اجازه را می فرماید که زن بدون اجازۀ شوهر ترک مزاوجت نماید؟ اینک‏‎ ‎‏تمنای صدور حکم دارم.‏

‏‏بسمه تعالی، خارج شدن زن از منزل بدون اجازۀ شوهر جایز نیست و باید‏‎ ‎‏در امور واجبه زناشویی از شوهر اطاعت کند و اگر تخلف کند ناشزه‏‎ ‎‏می شود و استحقاق نفقه ندارد.‏

‏‏[سؤال 10760]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5974‏

‏‏3. با توجه به این که فرزند خردسال و شوهر شرعی اش احتیاج به سرپرستی دارد و‏‎ ‎‏این جانب راضی به سر کار رفتن وی نیستم اما وی توجهی نمی نماید از نظر شرع چه‏‎ ‎‏صورت دارد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در ضمن عقد شرط نشده که زن به کار خود مشغول باشد یا‏‎ ‎‏عقد مبنیّ بر این شرط واقع نشده، برای خارج شدن از منزل باید از شوهر‏‎ ‎‏اجازه بگیرد و اگر بدون اجازه برود ناشزه است.‏

‏‏[سؤال 10761]‏‏ ‏ ‏ 6092‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏با سلام و درود به رهبر کبیر انقلاب و رزمندگان جان برکف اسلام ‏

‏‏و اما بعد؛ برای شخصی مسأله ای پیش آمده و چون به افراد مختلفی مراجعه کرده‏‎ ‎‏و جواب مختلف به ایشان داده بودند؛ به این علت مزاحم وقت شریف شما می شوم. ‏

‏
‏‎

‎‏مسأله بدین ترتیب می باشد که این فرد، با دختری ازدواج می کند ویک روز بعد از‏‎ ‎‏جاری شدن صیغۀ عقد، دختر می گوید که من تو را نمی خواستم. پسر در جواب به او‏‎ ‎‏می گوید که اگر حاضر به زندگی با من نیستی بیا برویم طلاقت بدهم. ایشان به طلاق‏‎ ‎‏رضایت نمی دهد، ولی هرگاه که پسر به ایشان نزدیک می شود دختر می گوید: به من‏‎ ‎‏دست نزنی؛ چون ازدواج ما یک طرفه است واین ازدواج درست نیست. لطفاً به طور‏‎ ‎‏واضح بنویسید که آیا این ها با یکدیگر محرم هستند یا نامحرم، و تکلیف این پسر‏‎ ‎‏چیست؟‏

‏‏دوم این که همین پسر هر گاه می گوید: چه تاریخی دوست دارید با هم عروسی‏‎ ‎‏کنیم؟ دختر می گوید: چهار سال تا شش سال دیگر.‏

‏‏سوم این که دربارۀ هدیه هایی که پسر برایش تا به حال خریده، گاهی می گوید چرا‏‎ ‎‏این مقدار کم؟! و گاهی می گوید این هدیه مال 40 سال قبل است و از این نوع‏‎ ‎‏بهانه جویی ها. لطفاً جواب این ها را واضح از نظر اسلام برای ما شرح دهید.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر عقد شرعی با اجازۀ پدر و دختر خوانده شده، زوجیت‏‎ ‎‏حاصل است و بر دختر لازم است به این زناشویی تن دردهد.‏

‏‏[سؤال 10762]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1568‏

‏‏3. زنی به علت این که شوهرش سنگین وزن است ـ (وزن شوهر 120 کیلو و وزن‏‎ ‎‏زن 40 کیلو) و حرف های ناسزا از شوهرش می شنود، آن قدر ناراحتی می کشد که اگر‏‎ ‎‏گناه نبود خودکشی می کرد ـ آمادگی ندارد با شوهرش نزدیکی کند، مدت پنج ماه است‏‎ ‎‏که از عمل زناشویی خودداری کرده است و شوهرش چند مرتبه به زبان آورده که‏‎ ‎‏می خواهد او را طلاق بدهد و این کار را هم نمی کند. سؤال این است که با عدم انجام‏‎ ‎‏نزدیکی به شرح فوق، آیا گناهی بر زن مترتّب است یا نه؟ و آیا ادامۀ این وضع با‏‎ ‎‏داشتن دو تا بچه در محرمیت آن ها ایجاد اشکال می کند یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، تا طلاق نداده، محرمیت باقی است و زن در استمتاعاتی که‏‎ ‎‏موجب مشقت و حرج بر او نیست باید تمکین کند.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 10763]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5985‏

‏‏3. آیا به این دلیل که کودک باید دو سال کامل شیر بخورد می توان از همخوابی‏‎ ‎‏با  شوهر اجتناب کرد؟ چون در آن صورت احتمال حاملگی مجدد و قطع شیر‏‎ ‎‏هست.‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، در صورت درخواست شوهر، زن حق امتناع‏‎ ‎‏ندارد.‏

‏‏[سؤال 10764]‏‏ ‏ ‏ 6093‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 / 2 / 1360‏

‏‏محضر منور رهبر عالی قدر انقلاب اسلامی حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی،‏‎ ‎‏ارواحنا له الفداء‏

‏‏اگر چنانچه زن از خانۀ شوهر به خانۀ پدر یا جای دیگر رفته و شوهر او را دعوت‏‎ ‎‏کرده که به خانه و زندگی برگردد، ولی او بازنگشته و اظهار می کند که شوهرم مرا زجر‏‎ ‎‏و شکنجه می دهد یا شوهرم مرا از خانه اخراج کرده. در نتیجه شوهر تمکین‏‎ ‎‏می خواهد و زن نفقۀ ایام گذشته را مطالبه می کند. زن نمی تواند به واسطۀ شهود اثبات‏‎ ‎‏کند که شوهرش وی را زجر می داده و یا از خانه اخراج کرده. آیا این مقدار که زن در‏‎ ‎‏خانۀ پدر یا در خانۀ دیگری باشد و شوهر هم از وی دعوت می کند به خانه برگردد و‏‎ ‎‏برنمی گردد؛ کفایت در نشوز می کند که زن حقی به نفقه نداشته باشد؟ چون نمی تواند‏‎ ‎‏اثبات کند که شوهر، وی را زجر و شکنجه داده و یا از خانه اخراج نموده.‏

‏‏با تقدیم احترام، سلامتی و عزّت روز افزون شما را از درگاه خداوند منان‏‎ ‎‏خواستارم. ‏

‏‏بسمه تعالی، در مفروض سؤال مرد باید نفقۀ زن را بدهد و زن هم باید‏‎ ‎‏برگردد به خانۀ شوهر و نسبت به گذشته، تا نشوز زن اثبات نشود، حکم به‏‎ ‎‏ضمان مرد می شود.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 10765]‏‏ ‏ ‏ 6094‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 11 / 1360‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏بین فقها اختلاف است که تمکین شرط وجوب نفقۀ زوجه است بر زوج یا نشوز‏‎ ‎‏مانع از وجوب نفقه است. آیا نظر مبارک به کدام یک از این دو قول است؟ در صورت‏‎ ‎‏شک در نشوز و تمکین، آیا نفقه به زوجه تعلق می گیرد و دادگاه می تواند زوج را الزام‏‎ ‎‏به دادن نفقات گذشته که مورد شک است، بنماید؟‏

‏‏بسمه تعالی، تا نشوز زن به وجه شرعی اثبات نشده، استحقاق نفقه دارد.‏

‏‏[سؤال 10766]‏‏ ‏ ‏ 6095‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 7 / 1361‏

‏‏مردی هستم متأهل و ساکن تهران؛ در حال حاضر استاد دانشگاه ادبیات و علوم‏‎ ‎‏انسانی می باشم. دو سال است که ازدواج نموده ام و همسرم اهل تبریز می باشد. به‏‎ ‎‏خاطر مسئولیت های شغلی در تهران، امکان سکونت در تبریز را ندارم. از طرفی‏‎ ‎‏همسرم نیز مایل به سکونت در تهران است ولی وابستگی های قومی و تعهدات‏‎ ‎‏فرهنگی او را وادار نموده که نتواند در تهران و در منزل شوهرش اقامت گزیند ودر این‏‎ ‎‏دو سال، این دوری ها، ناراحتی های بسیار برای ما ایجاد کرده و باعث اختلال فکری و‏‎ ‎‏جسمی نزد من و همسرم گردیده است. از آن امام بزرگوار خواهش دارم راه حل‏‎ ‎‏شرعی این مسأله را بیان بفرمایند که از نظر شرع مقدس اسلام، تابعیت زن از مکان‏‎ ‎‏شوهر چه نوع حکمی دارد؟ والسلام‏

‏‏بسمه تعالی، اگر منزل مسکونی شما در تهران موافق شأن همسرتان باشد،‏‎ ‎‏متابعت در سکنا بر او لازم است؛ و در صورت تخلف، ناشزه محسوب‏‎ ‎‏می شود؛ مگر این که انتخاب مسکن برای زن در ضمن عقد شرط شده‏‎ ‎‏باشد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 10767]‏‏ ‏ ‏ 6096‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏‏با تقدیم احترام استدعا می شود به مسائل ذیل جواب صریح مرقوم دارید.‏

‏‏1. در صورتی که زن از شوهر خود مطالبه منزل جدا بنماید و بگوید در منزلی که‏‎ ‎‏پدر و مادر شوهرم باشد حاضر به زندگی نیستم آیا بر شوهر لازم است که به خواسته‏‎ ‎‏زن خود جامه عمل بپوشد یا خیر؟ و در صورتی که مرد به خواسته او جامه عمل‏‎ ‎‏نپوشد و زن هم حاضر به زندگی نشود و برود منزل پدرش و بگوید تا منزل جدا نکنی‏‎ ‎‏به خانه ات نمی آیم چون برای من زندگی در منزلی که پدر و یا مادر شوهرم زندگی‏‎ ‎‏می کند مشکل است، آیا زن ناشزه می شود یا خیر، و در صورتی که زوج تمکن مالی‏‎ ‎‏نداشته باشد و قادر به جدا کردن منزل نباشد وظیفه چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر منزلی که مرد می گوید موافق شأن زن باشد زن حق مطالبه‏‎ ‎‏غیر آن را ندارد و اگر بدون اجازه از آن خارج شود ناشزه می شود.‏

‏‏2. جهیزیه زن در منزل شوهرش بوده و هر دو در منزل زندگی می کردند بعدها بین آنان مرافعه شده‏‎ ‎‏خواسته اند جهیزیه زن را تحویل بگیرند بعضی از ارقام جهیزیه در خانه موجود نیست زن می گوید‏‎ ‎‏شوهرم برده و مرد هم می گوید خودشان یعنی زن و اقوام او برده اند و هیچ گونه شاهد در کار نیست آیا‏‎ ‎‏مرد به صرف این که جهیزیه در خانه او بوده ضامن شناخته می شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، ضامن نیست و ادعای زن باید ثبوت شرعی پیدا کند.‏

‏‏خداوند متعال سایۀ حضرت مستطاب عالی را تا انقلاب حضرت مهدی (عج) بر سر مستضعفین جهان‏‎ ‎‏قائم بدارد، آمین، بحق محمد و آله الطاهرین.‏

‏‏[سؤال 10768]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5994‏

‏‏6. زوجه از زوج تمکین نمی کند، حاکم حکم تمکین می دهد، باز تمکین نمی کند،‏‎ ‎‏آیا حاکم شرع می تواند زوجه را به عنوان مرتکب به گناه، تعزیر نماید یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، می تواند او را به تمکین اجبار نماید.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 10769]‏‏ ‏ ‏ 6097‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏سلام علیکم، مسئولان دفتر امام، بنده چند سؤال داشتم که می خواستم از دید‏‎ ‎‏اسلام پاسخ بگویید:‏

‏‏1. آیا شوهر حق دارد به هر دلیلی که باشد زن خود را کتک بزند؟‏

‏‏بسمه تعالی، کتک زدن جایز نیست، مگر در بعض موارد که شارع اجازه‏‎ ‎‏داده است با لحاظ تمام شرایط شرعیه.‏

‏‏2. حدود دخالت مادر شوهر در زندگی زناشویی پسر و عروسش چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، حق دخالت ندارد.‏

‏‏3. قرآن می گوید به پدر و مادر نیکی کنید و حتی به آن ها اُف نگویید. آیا هرچه مادر در زندگی دخالت‏‎ ‎‏کند و پسر برای این که نخواهد او را ناراضی کند حرفی نزند و در اثر دخالت ها زندگیش از هم بپاشد، آیا‏‎ ‎‏منظور قرآن چنین بوده است که هرچه او گفت، فرزند اطاعت کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اطاعت واجب نیست، ولی اذیت مادر حرام است.‏

‏‏4. در صورتی که شوهر، زن را بزند ـ سرخ یا کبود شود ـ و زن راضی نباشد یا دهان پر از خون شود،‏‎ ‎‏مقدار دیه چیست؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، به رسالۀ عملیه مراجعه نمایید.‏

‏‏5. در صورت دیه دادن، دیه به چه کسی می رسد؟‏

‏‏بسمه تعالی، دیه به مضروب می رسد.‏

‏‏[سؤال 10770]‏

‏‏6. آیا زن می تواند از شوهر خود به دادگاه خانواده شکایت کند، بدون این که طلاق‏‎ ‎‏بخواهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر بر او ظلم شده، می تواند برای دادخواهی به دادگاه شرعی‏‎ ‎‏مراجعه نماید.‏

‏‏[سؤال 10771]‏

‏‏7. در اسلام آیا مرد حق دارد زن حامله ـ 7 ماهه ـ را کتک بزند؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، کتک زدن جایز نیست، مگر در صورت خودداری زن از‏‎ ‎‏تمکین، که تفصیل آن در رساله مذکور است و جهات شرعی باید مراعات‏‎ ‎‏شود.‏

‏‏[سؤال 10772]‏‏ ‏ ‏ 6098‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 6 / 1361‏

‏‏خدمت مرجع عالی قدر، حضرت امام خمینی، دام عزّه، سلام علیکم، احتراماً؛ به‏‎ ‎‏عرض آن جناب می رساند:‏

‏‏اولاً، به کلام الله‌ مجید سوگند یاد می کنم که عرایضم مقرون به صحت است؛ ثانیاً،‏‎ ‎‏این جانب در آبان ماه سال 1341 با دختری از طبقۀ سوم ازدواج نموده ام که حاصل این‏‎ ‎‏ازدواج، سه فرزند است ـ دو پسر نوزده ساله و نه ماهه و دختری چهارده ساله ـ و‏‎ ‎‏متجاوز از ده سال است که عیالم فراش خود را از من جدا نموده است و بچه ها را علیه‏‎ ‎‏من تحریک می کند و گذشته از این، مدت پنج ماه می باشد که از امر زناشویی‏‎ ‎‏ـ  هم خوابه شدن ـ خودداری نموده است و سر ناسازگاری را شروع نموده است و از‏‎ ‎‏همه مهم تر این که در نماز خواندن سهل انگاری می نماید. در پایان، از حضور آن جناب‏‎ ‎‏تقاضا دارد که تکلیف این جانب را روشن فرمایند و ارائه طریق فرمایند که چه کنم؟ بقا‏‎ ‎‏و طول عمر آن جناب را از خداوند متعال خواستارم. ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از وظیفۀ خود تخلف می کند، او را ولو با رجوع به محاکم‏‎ ‎‏صالحه می توانید وادار به آن نمایید، و اگر امکان ندارد شما وظیفه ای‏‎ ‎‏[نسبت به نفقۀ او] ندارید و اختیار طلاق با شوهر است.‏

‏‏[سؤال 10773]‏‏ ‏ ‏ 6099‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور مبارک قائد اعظم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی،‏‎ ‎‏پس از تقدیم سلام محترماً؛ به استحضار عالی می رساند:‏

‏
‏‎

‎‏این جانب دارای دو بچه می باشم، شوهرم در ضمن بد اخلاقی با من و چند دفعه‏‎ ‎‏کتک کاری، سرانجام اجباراً مرا از خانه اخراج نموده است. مدت سه ماه است بدون‏‎ ‎‏نفقه از طرف زوج در منزل پدرم به سر می برم. نه حاضر است ببرد و نگهداری نماید و‏‎ ‎‏نه آزاد می کند؛ لذا از مقام والای آن مرجع معظّم تقاضامندم تکلیف کمینه را روشن‏‎ ‎‏فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، می توانید به دادگاه اسلامی شکایت کنید تا شوهر را اجبار به‏‎ ‎‏انجام وظیفۀ شرعی نماید. ‏

‏‏[سؤال 10774]‏‏ ‏ ‏ 6100‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 23 ذی الحجه 1402 ق‏

‏‏آیت الله‌ العظمی سید روح الله‌ خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏ما در مسائل ذیلیه به فتوای شما محتاجیم، جوابش را عنایت فرمایید.‏

‏‏یک مرد، زن خودش را نه نفقه می دهد و نه در خانۀ خود می آورد و نه طلاق‏‎ ‎‏می دهد و می گوید که من زندگانی تو را به این طور ضایع می کنم و شخصی نیست که‏‎ ‎‏تو را از عقد من فارغ کند تا وقتی که تو در خانۀ پدر بمیری. با این حالت اضطراری،‏‎ ‎‏زن منکوحه چه تکلیف شرعی ای دارد؟ آیا در این قضیه، می توانیم به وکیل‏‎ ‎‏حضرت عالی، جناب مولانا اعجاز حسین، مدیر جامعۀ دینیۀ دارالعلوم جعفریۀ کربلا‏‎ ‎‏خوشاب پاکستان رجوع کنیم؟ و اگر آن مرد از حضور انکار نماید و پیش وکیل شما‏‎ ‎‏حاضر نشود، آیا وکیل شما می تواند در غیبت آن مرد حکم بنماید؟‏

‏‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏بسمه تعالی، اختیار طلاق با شوهر است و او را اجبار به طلاق نمی شود‏‎ ‎‏کرد، ولی زن می تواند ولو با رجوع به محاکم، مرد را وادار کند که نفقۀ‏‎ ‎‏واجبه او را بپردازد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 10775]‏‏ ‏ ‏ 6101‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏مرجع الدینی الأعلی، الإمام الاکبر، سماحة العلامة الحاج آیت الله‌ السید روح الله‌‏‎ ‎‏الخمینی، ادام الله‌ ظله العالی، لطفاً جواب دو سؤال ذیل را بدهید.‏

‏‏1. هرگاه در میان زن و شوهری دو نفر «حکماً من أهله وحکماً من أهلها» مصالحه‏‎ ‎‏کردند و قراردادند که مثلاً مرد از ادای نفقه کوتاهی نکند و فرار و غایب نشود و زن‏‎ ‎‏ناشزه نشود و چنین عبارتی را در صورت تخلف نوشته اند:‏

‏‏«در صورت تقصیر مرد 1. زن را حق بود که طلاق شرعی خود را بگیرد؛ 2. و برای‏‎ ‎‏این کار زید (مثلاً) از جانب مرد وکیل کرده شد».‏

‏‏بعداً مرد غایب و فراری شد و زن که از نفقه خود محروم مانده بود، پس از مدتی و‏‎ ‎‏بعد از مرافعه، خود را که حق دار قرار داده شده بود به سراغ وکیل رفت و زید که وکیل‏‎ ‎‏مرد بود او را طلاق داد. آیا این طلاق واقع شده است یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مرد راضی شده به حکومت حکمین، و وکالت زید موافق‏‎ ‎‏حکومت آن ها بوده، طلاق صحیح است.‏

‏‏[سؤال 10776]‏

‏‏2. معیار نشوز زن چیست؟ آیا اگر از جماع ابا نکند و همبستری و همخوابی را‏‎ ‎‏انکار نکند و در امور دیگر غیر از همخوابی و جماع گستاخی کند ناشزه می شود؟ ما به‏‎ ‎‏النّشوز را اقلاً بیان فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، نشوز زن خارج شدن او است از اطاعت مرد در اموری که بر‏‎ ‎‏او واجب است، مثل تمکین و ازاله منفرات و خارج نشدن از منزل بدون‏‎ ‎‏اذن شوهر و غیر آن ها.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎