حق مطالبه مهریه و تمکین زوجه

‏‏حق مطالبه مهریه و تمکین زوجه‏

‏‏[سؤال 10573]‏‏ ‏ ‏ 5972‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏اگر زوجۀ غیر مدخوله تمکین نکند و اصرار بر طلاق داشته باشد، و در اثر طلاق‏‎ ‎‏ندادن زوج، تمکین خود را معلّق به پرداخت تمام مهریّه نماید (و معلوم باشد که این‏‎ ‎‏تعلیق بهانه است، چون زوج قادر به پرداخت نیست، و بر فرض پرداخت هم زوجه‏‎ ‎‏حاضر به تمکین نخواهد شد) آیا در این صورت نفقۀ زوجه واجب است یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در ضمن عقد شرط مؤجّل بودن تمام یا قسمتی از مهر‏‎ ‎‏نشده حقّ دارد تا دریافت مهر تمکین نکند، و در این مورد استحقاق نفقه‏‎ ‎‏به حال خود باقی است.‏

‏‏[سؤال 10574]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 3716‏

‏‏2. آیا زوجه دوم حق گرفتن مهریه را در صورتی که هیچ اثری از تعیین مهریه‏‎ ‎‏نیست، دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر ثابت است که [زن دوم] از شوهر مهریه خود را طلبکار‏‎ ‎‏است و مقدار آن نیز معین است می تواند مطالبه کند و نزاع باید در محکمۀ‏‎ ‎‏شرعیه حل و فصل شود.‏

‏‏[سؤال 10575]‏‏ ‏ ‏ 5973‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب، مرجع اعلای مسلمین، حضرت آیت الله‌ العظمی‏‎ ‎‏خمینی، أدام الله‌ ظله العالی علی رؤوس المسلمین‏

‏
‏‎

‎‏1. هر گاه درصداق نامۀ زوجه نوشته شده است که مثلاً مبلغ ده هزار تومان صداق‏‎ ‎‏است که تماماً برذمه زوج یا پدر زوجه است که وقت مطالبۀ زوجه به وی بپردازد،‏‎ ‎‏آیا  در صورت مفروضه، زن می تواند بگوید تا مهر مرا ندهی تمکین نمی کنم و‏‎ ‎‏برفرض  این که بگوید، آیا اگر مانع از جماع قُبُلاً گردد، نفقه طلب دارد و مستحق نفقه‏‎ ‎‏است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر بعد از عقد تمکین نکرده، می تواند تاگرفتن مهر خود‏‎ ‎‏تمکین نکند و در این صورت، استحقاق نفقه دارد.‏

‏‏2. در جاهایی که رسم است زن مدتی در عقد است و در خانۀ پدرش می باشد و غیر از جماع، آن هم‏‎ ‎‏مخصوصاً قُبُلاً، زوج سایر استمتاعات را از زن می برد، البته نه همیشه بلکه گاهی، لیکن زن از مقاربت‏‎ ‎‏خاصه قُبُلاً اِبا می کند، آیا در این صورت می تواند مطالبۀ نفقه هم بکند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر متعارف است وعقد، مبنیّ بر آن است، حق نفقه دارد.‏

‏‏3. در صداق نامه می نویسند که مرد باید پنج من زمین بخرد یا یک خانه بسازد برای صداق و قیمت‏‎ ‎‏می شود مثلاً هزارتومان. آیا چون زوج در آن حال زمین و خانه را نداشته، مهر باطل است و مبدل و‏‎ ‎‏برگشت به مهر المثل می شود یا خیر؟ و اگر صحیح است لیکن تا حال خریده نشده، آیا قیمت روز‏‎ ‎‏نوشته شده ـ یعنی همان هزار تومان ـ را بدهکار است یا باید زمین به قیمت حال قیمت شود؟ و اگر‏‎ ‎‏قیمت زمین ها مختلف باشد، باید حد وسط را در نظر گرفت یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مهر باطل نیست و باید زمین یا خانه تهیه کند؛ و در خصوص قیمت، اگر تعارفی‏‎ ‎‏در بین نیست مصالحه نمایند.‏

‏‏4. دختر بالغۀ رشیده با مردی ازدواج نموده بدون اطلاع پدرش و پدر بعد از اطلاع، اجازه نکرده است و‏‎ ‎‏پدر هم در بلد نبوده و در شهر دیگری بوده، لیکن امکان این که ازسوی وی، زوجین بااطلاع گردند بوده‏‎ ‎‏است. چون حضرت امام استیذان از ولی را احتیاط دارد و مرد حاضر به طلاق نیست، آیا به این احتیاط‏‎ ‎‏امام، قاضی می تواند حکم به عدم صحت عقد نماید؛ خاصه این که پدر هم غایب بوده به نحوی که ذکر‏‎ ‎‏شد، یا چون مقلد می تواند در احتیاطات، به مجتهد دیگری رجوع کند و مرد می گوید رجوع می کنم ـ و‏‎ ‎‏خاصه در موردی که مرد، عامی هم هست که احتمال عدم دقت دربارۀ تقلید صحیح وی می رود و‏‎ ‎‏دربارۀ فروج و دماء هم احتیاط لازم است ـ حکم به صحت باید کرد؟ و زن هم حال حاضر نیست با‏‎ ‎‏مرد زندگی کند. بفرمایید: اگر اصلاح ممکن نشود، وظیفۀ قاضی چیست؟ و اگر مرد گفت: من از مجتهد‏
‏‎

‎‏دیگری تقلید می کنم چه باید کرد؟ یعنی اشکال مرتفع می شود و می شود حکم به زوجیت کرد به‏‎ ‎‏مجرد گفتۀ او یا خیر؛ چون در مظان جلب نفع است؟‏

‏‏بسمه تعالی، عقد مزبور باطل است و دادگاه حق طلاق ندارد؛ ولی خود طرفین اگر بکارت‏‎ ‎‏دختر زایل شده، می توانند ثانیاً بدون اجازۀ پدر باهم ازدواج کنند.‏

‏‏[سؤال 10576]‏‏ ‏ ‏ 5974‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏احتراماً؛ به استحضار می رساند عیال این جانب کارمند بوده و به قرار اطلاع، کلیه‏‎ ‎‏اموال و اثاثیه ام را با همکاری چند تن از بستگانش، در غیابم سرقت نموده، و نیز فرزند‏‎ ‎‏خردسالم را رها، و مهریه دویست و پنجاه هزارتومانی خود را به اجرا گذاشته، و من‏‎ ‎‏قدرت پرداخت آن را نقداً ندارم. با توجه به این که من از ابتدا به چنین مهری راضی‏‎ ‎‏نبودم، لکن با توجه به سخنان فریبندۀ خانواده اش، از قبیل این که ما مهر را نخواهیم‏‎ ‎‏گرفت، مهر را چه کسی گرفته، ما به خاطر سنگینی و سربلندی دخترمان در بین اقوام،‏‎ ‎‏این مهر را تعیین می کنیم، و جملات فریبنده دیگر، این جانب به چنین ازدواجی تن‏‎ ‎‏دادم. حال با عنایت به مطالب فوق استدعا می شود موارد زیر را اعلام و ابلاغ نمایید:‏

‏‏1. با توجه به مطالب فوق پرداخت مهریۀ وی از نظر شرع چه صورتی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، مهریه ای که قرار داده اند را ضامن هستید و باید به او بپردازید،‏‎ ‎‏و اگر قدرت ندارید باید به شما مهلت دهند.‏

‏‏2. در صورت عدم مراجعه به محل انتخابی مسکونی، نفقه به او تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر شرط مسکن برای زن نشده، باید به مسکنی که شوهر اختیار کرده، برود و اگر‏‎ ‎‏تخلف کند استحقاق نفقه ندارد.‏

‏‏3. با توجه به این که فرزند خردسال و شوهر شرعی اش احتیاج به سرپرستی دارد و این جانب راضی به‏‎ ‎‏سر کار رفتن وی نیستم اما وی توجهی نمی نماید از نظر شرع چه صورت دارد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در ضمن عقد شرط نشده که زن به کار خود مشغول باشد یا عقد مبنیّ بر این‏‎ ‎‏شرط واقع نشده، برای خارج شدن از منزل باید از شوهر اجازه بگیرد و اگر بدون اجازه برود‏‎ ‎‏ناشزه است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 10577]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4626‏

‏‏3. بعد از این که شخصی زنی را برای خود عقد کرد، قبل از تصرف ـ طبق فتوای‏‎ ‎‏حضرت آیت اللهی ـ زن حق دارد که تمکین نکند تا مهر خود را بگیرد. بعد از تصرف‏‎ ‎‏و تمکین زن، آیا زن این حق را دارد که تمکین نکند تا مهر خود را بگیرد یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، بعد از تمکین، حق امتناع ندارد. ‏

‏‏[سؤال 10578]‏‏ ‏ ‏ 5975‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 5 / 1361‏

‏‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت‏‎ ‎‏آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏در تحریر الوسیله، جلد دوم، مسأله یازده فرموده اید: «بل لها أن تمتنع من التمکین‏‎ ‎‏و تسلیم نفسها، حتّی تقبض مهرها الحالّ». ما در دادگاه با زنانی مواجه می شویم که‏‎ ‎‏می گویند: ما از شوهرمان تمکین نمی کنیم و خود را تسلیم وی نمی کنیم؛ چون مهرمان‏‎ ‎‏را نداده اند، و مطالبه می کنیم و نمی دهد. آیا این مسأله شامل حال زنانی می شود که قبلاً‏‎ ‎‏تمکین کرده اند و چه بسا از شوهر خود بچه هم پیدا کرده اند و یا فقط شامل زنانی‏‎ ‎‏می شود که شوهر برای اولین بار می خواهد با آن ها نزدیکی کند؟ خیلی محل ابتلاء‏‎ ‎‏است، زود جواب مرحمت فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قبلاً تمکین کرده، حق امتناع ندارد.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎