کتاب نکاح
اولیای عقد
ولایت پدر و جد پدری به شرط عدم وجود مفسده
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1369

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1392

زبان اثر : فارسی

ولایت پدر و جد پدری به شرط عدم وجود مفسده

ولایت پدر و جد پدری به شرط عدم وجود مفسده

[سؤال 10165]‏ ‏ ‏ 5654‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مقدس رهبر انقلاب اسلامی و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران امام‏‎ ‎‏خمینی، متّع الله‌ المسلمین بطول بقاء وجوده الشریف‏

‏محترماً؛ معروض می دارد: دختری را یک نفر خواستگاری نموده و دختر نه پدر‏‎ ‎‏داشته و نه جد، و خودش راغب بوده که به فرد خواستگار شوهر کند و مادری داشته‏‎ ‎‏که زوجه دیگری بوده و نمی گذاشته دختر به نفر مذکور شوهر کند. البته همان نفر‏‎ ‎‏خواستگار مجبور شده که دختر غیر بالغه خود را ولایةً برای پسر مادر دختر عقد‏‎ ‎‏نماید. اکنون بعد از آن که دختر بالغه شده، اظهار می دارد: من مایل نیستم به پسر لا ابالی‏‎ ‎‏شوهر کنم. بفرمایید: تکلیف این دختر چیست؟ پسر هم حاضر نمی باشد که طلاق‏‎ ‎‏دختر را بدهد. این موضوع به محضر مرحوم آیت الله‌ محلاتی رسید و ایشان فرمودند‏‎ ‎‏که پسر باید استحباباً دختر را طلاق بدهد؛ ولی پسر حاضر نمی باشد و مسأله لاینحل‏‎ ‎‏مانده است؛ لذا از آن مقام مقدس شامخ روحانیت استدعا دارم حکم الله‌ را بیان‏‎ ‎‏بفرمایید که مورد حاجت است. ‏

بسمه تعالی، اگر معلوم نیست که عقد برای دختر مفسده داشته، محکوم به صحت است و بدون طلاق دختر نمی تواند با دیگری ازدواج نماید.

[سؤال 10166]‏ ‏ ‏ 5655‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی مدّ ظله العالی‏

‏در افغانستان دختر را به کسی می دهد و دختر آن را نمی خواهد و دختر را به زور‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 3

‏می دهد به ضرب شلاق یا پدر دختر یا برادر دختر یا مادر دختر یا عموی دختر این کار‏‎ ‎‏را می کند راضی بودن دختر را شرط نمی داند تا آخر عمر از دختر سؤال نمی کند راضی‏‎ ‎‏شدی یا نشدی آیا عقد دختر صحیح است؟ شما امر بفرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر کسی که دختر را عقد به دیگری کرده پدر یا جد پدری دختر بوده با وجود مصلحت عقد صحیح است و در غیر این صورت صحت عقد منوط است به رضایت خود دختر.

[سؤال 10167]‏ ‏ ‏ 5656‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏خدمت رهبر بزرگوار السلام علیکم، ان شاء الله‌ خداوند امام بزرگوار را برای اسلام‏‎ ‎‏و مسلمین تا انقلاب مهدی نگه بدارد.‏

‏با اجازه، سؤالم را عرض می کنم: اگر دختری را خانواده اش مجبور کنند که با مردی‏‎ ‎‏ازدواج کند و آن دختر اصلاً راضی نباشد، آیا این عقد از نظر اسلام باطل است یا نه؟‏‎ ‎‏البته وقتی رساله امام را می خواندم، در مسائل 2370 و 2374 این طور فهمیدم که‏‎ ‎‏ایشان می فرمایند که این عقد باطل است. آیا صحیح فهمیدم یا نه؟ لطفاً مرا راهنمایی‏‎ ‎‏کنید. والسلام علیکم ورحمة الله‌‏

بسمه تعالی، غیر از جد پدری و پدر، افراد خانواده در ازدواج دختر ولایت ندارند و نمی توانند او را مجبور به ازدواج کنند و اگر پدر یا جد پدری او را به کفو عرفی و شرعی عقد کرده، عقد صحیح است و باید رضایت دهد علی الاحوط.

[سؤال 10168]‏ ‏ ‏ 5657‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ دهم شوال المکرم 1398 ق‏

‏محضر مبارک حضرت مستطاب حجت الاسلام والمسلمین آیت الله‌ العظمی الامام‏‎ ‎‏الخمینی، مدّ ظله العالی ‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 4

‏1. در توضیح المسائل مسأله 2429 فرموده اید پدر و جد پدری می تواند برای‏‎ ‎‏محرم شدن یک ساعت یا دو ساعت زنی را به عقد پسر نابالغ خود درآورند و‏‎ ‎‏نیز  می توانند دختر نابالغ خود را برای محرم شدن به عقد کسی درآورند ولی باید‏‎ ‎‏آن  عقد برای دختر مفسده نداشته باشد فعلاً هم نظرتان همین است یا تغییر کرده‏‎ ‎‏است؟‏

بسمه تعالی، فتوا تغییر نکرده است و در صحت عقد برای صغیر یا عقد صغیره از طرف پدر یا جدّ پدری عدم مفسده کفایت می کند اگر چه احوط رعایت مصلحت است.

‏2. کسی که قصد ماندن ده روز در جایی نموده ولی به این کیفیت مثلاً ساعت هشت صبح شنبه تا‏‎ ‎‏دوشنبه هفته بعد و روزه اش را گرفته بعد معلوم شد که باید تا ساعت هشت صبح سه شنبه می بایستی‏‎ ‎‏قصد کرده باشد آیا تکلیف چیست؟‏

بسمه تعالی، با قصد اقامت ده روز، اشتباه در حساب مضر به صحت اقامت و جریان حکم آن نیست.

‏3. کسی که قصد اقامه ده روز در جایی می کند اگر از اول قصدش این باشد که هر روز مثلاً به مادون‏‎ ‎‏مسافت یک ساعت الی دو ساعت برود و برگردد این قصد صحیح است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر در حین نیت اقامت ده روز قصد کند که در تمام ده روز روزانه ولو یک ساعت یا دو ساعت از محل اقامت خارج شود صدق اقامت ده روز و ترتب حکم آن محل اشکال است.

‏4. در تظاهرات دینی شرکت زنان را صلاح می دانید یا خیر؟‏

بسمه تعالی، در کارهایی که احتمال می رود خطر به همراه داشته باشد زنان نباید شرکت کنند.

‏5. به واسطه اختلاف سلیقه و عقیده بالخصوص در مورد پیشامدهای اخیر بین بعضی از دخترها و‏‎ ‎‏پدرهایشان دخترها مایل به ازدواج بعضی از پسرها می شوند که هم فکر و هم سلیقه اند با آن ها، ولی پدر‏‎ ‎‏مایل به ازدواج دختر با آن ها نیست آیا باز هم رضایت پدر را در عقد دختر لازم می دانید یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر با رد خواستگار مورد پسند دختر کفو شرعی و عرفی دیگری برای دختر پیدا می شود و تأخیر ازدواج دختر تا پیدا شدن کفوی که مورد پسند پدر هم باشد مفسده ندارد اجازۀ پدر شرط است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 5

‏6. کسی که حج واجب خود را انجام داده ظاهراً، ولی می خواهد باز هم از باب احتیاط مجدداً به عمل‏‎ ‎‏بیاورد آیا قصد احتیاط کند یا به قصد ما فی الذمه به جا آورد؟‏

بسمه تعالی، به قصد قربت مطلقه به جا آورد کفایت می کند.

‏7. شخصی دو طواف نساء بر ذمه اش بوده مثلاً آخری را انجام داده ولی اولی بر ذمه اش مانده آیا‏‎ ‎‏می شود گفت به مقتضی صحت عمل که در آخر واقع شده زن بر او حلال است یا به لحاظ اولی هنوز‏‎ ‎‏زن بر او حرام است؟‏

بسمه تعالی، با انجام طواف نساء در آخر عمل زن بر او حلال می شود.

‏خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار، خدایا خدایا رزمندگان ما را نصرت و یاری فرما‏

[سؤال 10169]‏ ‏ ‏ 5658‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 7 / 1361‏

‏پس از عرض سلام خدمت حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی ‏

‏در مسأله شمارۀ 2429 از حضور مبارکتان طلب استنتاج دارم. بنده در رابطه با‏‎ ‎‏استفاده از این مسأله، دخترم را در سن چهار ماهگی به صیغۀ شوهر خواهر همسرم در‏‎ ‎‏آوردم و به عنوان مهریه، صد ریال گرفتم. البته لازم به تذکر است که خالۀ دخترم آن‏‎ ‎‏طوری که خودشان می گفتند و می گویند، قلباً با این کار مخالف بوده و از این کار‏‎ ‎‏ناراحت بوده اند، ولی خوب از ایشان برای انجام این کار زباناً اجازه گرفته شده. به‏‎ ‎‏هرحال حالا که این دختر به سن 15 سالگی و پسر آن مرد به سن 20 سالگی رسیده اند،‏‎ ‎‏از چند آقا از جمله از دفتر خودتان که در تهران است ـ با تماس تلفنی ـ این مسأله را‏‎ ‎‏پرسیده ام؛ می گویند: این صیغه باطل است و پسر و دختر خاله به هم می رسند و البته‏‎ ‎‏باید معروض دارم که دلیل آن برادری که از دفتر شما به این مسأله جواب داد این‏‎ ‎‏بود  که چون دختر هنوز به سن تمیز نرسیده بوده و از این صیغه هم نفعی عاید او‏‎ ‎‏نگشته، پس بنابراین صیغه باطل بوده و دختر و پسر به یکدیگر نامحرم هستند و در‏‎ ‎‏صورت تمایل می توانند با یکدیگر نیز ازدواج بنمایند. از شما حضرت آیت الله‌‏‎ ‎‏العظمی امام خمینی استثنائاً تقاضا دارم که شخصاً بنده را در این مسأله بغرنج ‏‎ ‎


استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 6

‏راهنمایی فرمایید. با عرض معذرت و تشکر فراوان، ملتمس دعا‏

بسمه تعالی، تا محرز نباشد که عقد مزبور در آن موقع که واقع شد به مصلحت طفل نبوده و یا آن که خالۀ دختر اجازه نداده، عقد مزبور محکوم به صحت است و ازدواج دختر و پسر در فرض سؤال، صحیح نیست.

[سؤال 10170]‏ ‏ ‏ 5659‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 9 / 1361‏

‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی دامت برکاته‏

‏احتراماً به عرض می رساند زنی اهل یکی از روستاهای دوردست اظهار درد نموده‏‎ ‎‏و استمداد می خواهم و علاج دردم را از آن پدر روحانی می خواهم. پدرم بدون اطلاع‏‎ ‎‏من عقد مرا خواند و پول را گرفته. بعد از رؤیت زوج، بنده قبول نکرده و رضایت به‏‎ ‎‏عقد نداده ام از طرفی چون دهاتی ها اختیار به دختر نمی دهند مثل زمان جاهلیت‏‎ ‎‏اختیار فروش دختر را به خود می دهند از روی جهل و نادانی برای این که شخصیت‏‎ ‎‏واهی آن ها صدمه نبیند مرا اکراهاً به زور به خانه شوهر که در واقع یک مرد اجنبی و‏‎ ‎‏می خواهم بگویم زانی فرستاده اند و تمکین هم به زور و تهدید بوده است و فعلاً‏‎ ‎‏قریب به پنج سال است که خانه نشین و بدبخت شده در کشمکش هستیم این مرد‏‎ ‎‏بی حساب مرا رها و ول نمی کند و مدرک قانونی و شرعی هم ندارد فقط متوسل به‏‎ ‎‏زور جهلی خود شده چند مرتبه دست به انتحار زده و آخر هم علاج خود را در‏‎ ‎‏خودکشی می بینم آیا بدون رضایت من عقد صحیح است یا نه؟ جواب بفرمایید والاّ‏‎ ‎‏مسئول خون مظلوم من هستید.‏

‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

بسمه تعالی، عقد محکوم به صحت است مگر آن که به وجه شرعی ثابت نمایید که عقد مزبور برای شما مفسده داشته و بعداً هم راضی به آن نشده باشید.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 7

[سؤال 10171]‏ ‏ ‏ 5660‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏آیا می توانم دختر خودم را که حدود دو سال دارد به صیغۀ موقّت کسی که با من‏‎ ‎‏نامحرم است در بیاورم تا با من محرم شود؟ اگر می شود، بچّۀ آن مرد نسبت به دخترم‏‎ ‎‏چه حالتی را دارا می باشد؟‏

بسمه تعالی، مادر اختیار به عقد در آوردن بچّۀ خود را با دیگری ندارد.

[سؤال 10172]‏ ‏ ‏ 5661‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 22 / 12 / 1361‏

‏حضور محترم حضرت امام خمینی، دام ظله العالی، با عرض سلام، سؤالی شرعی‏‎ ‎‏داشتم که استدعا دارم جواب مرقوم فرمایید:‏

‏دو مرد، همسر دو خواهر هستند. یکی از آن ها دختر دیگری را که طفلی نابالغ بوده‏‎ ‎‏با اذن پدر دختر و همسر خود (خاله دختر)به صورتی که ذیلاً عرض می شود، به مدت‏‎ ‎‏ده سال برای خود صیغه تمتّع می خواند. این امر صرفاً به خاطر ایجاد محرمیت بین‏‎ ‎‏مادر دختر و آن مرد بوده است. در عین حال همسر آن مرد (خاله دختر) از مدت‏‎ ‎‏صیغه اطلاعی نداشته و فکر می کرده که صیغه محرمیت، یک یا دو ساعته جاری شده‏‎ ‎‏است و اگر می دانسته که این صیغه برای مدت ده سال است، با آن مخالفت می کرد؛‏‎ ‎‏حال که دختر بیست ساله است و تا کنون به جز مجری صیغه ـ یعنی خود آن مرد و پدر‏‎ ‎‏طفل ـ کسی از مدت صیغه خبر نداشته است، این مسأله به چه صورت می باشد و آیا‏‎ ‎‏این صیغه از لحاظ شرعی صحیح است یا خیر؟‏

‏از درگاه خدای تبارک و تعالی، طول عمر آن رهبر عظیم الشأن اسلام و مسلمین، و‏‎ ‎‏پیروزی ملت شهادت طلب کشور اسلامی ایران را خواستار است. ‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال، صیغه صحیح است؛ و در صورت اذن ولیّ مدت معیّنی را، عقد در غیر آن فضولی است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 8

[سؤال 10173]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 5827

‏6. متعۀ دختر نابالغ که رشیده هم نباشد، بدون اذن ولیّ شرعی او چه صورتی دارد؟‏‎ ‎‏آیا عقد به عمل می آید یا نه؟‏

بسمه تعالی، باطل است.

[سؤال 10174]‏ ‏ ‏ 5662‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ امام خمینی، رهبر عالی قدر مستضعفین جهان‏

‏در رسالۀ شریفه آن امام (توضیح المسائل، مسأله 2421) آمده است: «صیغه کردن‏‎ ‎‏زن، اگر چه برای لذّت بردن هم نباشد صحیح است».‏

‏سؤال: در صورت عدم هم خوابی، آیا صیغه کننده محرم دختران آن زن می شود.‏

بسمه تعالی، اگر به قصد ازدواج با شرایط دیگر؛ از جمله اذن پدر دختر و مراعات صلاح صغیر عقد شود، صحیح است و آثار مترتب می شود.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 9