شیوه‏ های بسیج روحانیت در صحنۀ مبارزه از دیدگاه حضرت امام خمینی(ره)

‏‏دکتر منوچهر اکبری‏

‏‏ ‏

‏‏نویسنده روحانیت را به سه طیف دسته بندی می کند: طیف اول را اصلاً نباید‏‎ ‎‏روحانی دانست و زیباترین تعبیر امام دربارۀ آنان «آخوندهای درباری» است؛ طیف دوم‏‎ ‎‏زیر بار مسئولیت تبلیغ و ترویج و پاس داری از احکام رفته اند، نه تطمیع شده اند و نه از‏‎ ‎‏صحنه خارج گشته اند و آنان را می توان با اطمینان روحانی دانست؛ طیف سوم از‏‎ ‎‏سیاست و خیر و شر اجتماع جدا بوده و اگر زاهد بودند، زهدشان حماسی نبود. اینان‏‎ ‎‏گرچه در روشن نگه داشتن چراغ حوزه ها هر چند کم سو مؤثر بودند، برای حکومت‏‎ ‎‏پهلوی و امثال آن خطری نداشتند. ‏

‏‏نویسنده با ترسیم گذرا و محدود از گشته ایران و جایگاه و شرایط روحانیت به‏‎ ‎‏شرایط سخت و شکننده برای حضرت امام(ره) در خارج کردن روحانیت از آن فضا‏‎ ‎‏اشاره می کند و به نقش ایشان در سامان دهی این حرکت عظیم و همگام نمودن‏‎ ‎‏روحانیت می پردازد. وی در بخش دیگر مقاله به نگرش فراگیر امام به حوزه های بزرگ‏‎ ‎‏جهان اسلام اشاره می کند و آن را حاکی از دیدگاه کلان و عظمت اسلام در سراسر عالم‏‎ ‎‏می داند.‏

‏‏نویسنده استدلال می کند که امام(ره) در بسیج روحانیت در صحنه سیاست نه تنها‏‎ ‎

‏‎

‎

‎ ‎‏دوری آن ها را از دستگاه حکومتی موجه و اسلامی رد می کرد. وی می گوید امام با تیز‏‎ ‎‏بینی خاص خود دریافته بود که یکی از راه های استعمار جدا کردن مردم از روحانیت‏‎ ‎‏است، و استعمار نیز به خوبی می دانست که اگر روحانیت با شرایطی که امام تعریف‏‎ ‎‏می کرد و قائل بود بین مردم باشند پای او هرگز به آن مجامع باز نخواهد شد. ‏

‏‏از جمله نکات مهم دیگر در شناخت خط و اصول مبارزاتی امام در بسیج حوزه ها و‏‎ ‎‏روحانیت، اهمیت دادن به نسل جوان است، وی می گوید: امام می دانست که در آینده،‏‎ ‎‏حیات، سرنوشت و ثمرات حوزه ها وابسته به همین جوانان است.‏

‏‏ابجاد خودباوری در روحانیت یکی دیگر از کارهایی بود که حضرت امام برای بسیج‏‎ ‎‏روحانیت در صحنه مبارزه انجام داده بود. دعوت امام از روشن فکران اسلامی برای‏‎ ‎‏همراهی با علمای اعلام و مراجع عظام و اسلام شناسان خبره در اصلاح و تکمیل پیش‏‎ ‎‏نویس قانون اساسی نیز از جمله اموری است که در کنار روزآمد کردن حوزه ها و دفاع از‏‎ ‎‏روحانیت و اصلاح تحریف ها و شناخت خط و اصول امام در بسیج روحانیت قابل طرح‏‎ ‎‏می باشد.‏

‏‏نگارنده پس از تبیین موارد یاد شده، پایان مقاله خود را به انتخاب تعاریف و تعابیری‏‎ ‎‏چند از امام در توصیف و معرفی روحانیون نستوه اختصاص داده که به راستی عارفانه،‏‎ ‎‏ادیبانه، عالمانه، پرمحتوا و نشئت گرفته از روح الهی است.‏