مولفه های احزاب در حکومت دینی از نظرگاه نهج البلاغه و صحیفه نور
علیرضا خسروپناه
نویسنده مقاله با بیان اهمیت بررسی اندیشه امام علی(ع) و امام خمینی(ره) به عنوان بنیان گذاران دو نوع شیوه حکومتی ایده آل دینی، هدف خود را نه اثبات وجوب وجود اجزاب در جامعه اسلامی، بلکه یافتن راهکارهایی از اندیشه های امام علی(ع) و امام خمینی(ره) برای بهره جویی از احزاب در جامعه اسلامی بیان کرده است.
وی در تبیین جایگاه احزاب در حکومت دینی به مفهوم حزب در قرآن اشاره کرده و معتقد است: این مفهوم مشخص کننده مرز اسلام و کفر است و تحزّب در جامعه اسلامی در درون حزب الله با محوریت خدا معنا پیدا می کند، نه در خارج از حوزه حق و حقیقت.
مؤلّف پس از بیان تعاریف مختلف دربارۀ حزب، وجوه مشترک این تعارف را در مشارکت نهادینه مردمی، داشتن تفکر مشترک در امور مختلف حکومت و تلاش برای رواج عقاید خود در جهت کسب قدرت دانسته است.
شرایط فعالیتِ احزاب از نظر نویسنده عبارت است از پای بندی آن ها به مبانی توحیدی، و اعتقادات مورد پذیرش عقل و دین و عدم تلاش در جهت تضعیف حکومت دینی و تفرقه انداختن بین مردم. بنابراین، از نظر نویسنده رسالت احزاب در حکومت دینی عبارت است از: تأمین مشارکت مردمی و امر به معروف و نهی از منکر و شناخت و انتخاب حق و کسب قدرت و حاکمیت دینی در جامعه. به اعتقاد او این رسالت احزاب مورد تأکید امام علی(ع) و امام خمینی نیز می باشد، لذا به اهمیت حضور و مشارکت مردم در امور سیاسی – اجتماعی آنان از دیدگاه امام خمینی و اهمیت قضاوت مردم درباره عملکرد حاکمان از دیدگاه امام علی(ع) و اهمیت امر به معروف و نهی از منکر از
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 237
دیدگاه آن دو بزرگوار در سلامت فرد و جامعه و نقش احزاب در شناخت تخصص آن و تلاش در انجام صحیح آن، اشاره کرده و شناخت و انتخاب حق را نیز ملاک عمل احزاب از دیدگاه امام علی(ع) و امام خمینی دانسته است. وی در پایان با تعریف قدرت سیاسی و تأکید اسلام به کسب قدرت و حاکمیت دین در عرصه اجتماعی، آن را نه هدف غایی اسلام بلکه وسیله ای برای هدفی والاتر دانسته است.
به اعتقاد نویسنده از دیدگاه امام علی(ع) و امام خمینی کسب قدرت باید از طریق درست و صحیح باشد نه از راه تهمت، دروغ، خدعه، فریب و بزرگ نمایی لغزش دیگران و تجسس و کارشکنی.
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 238