جایگاه مردم در نظام حکومتی اسلام از دیدگاه امام خمینی
حجةالاسلام و المسلمین محسن اراکی
نویسنده در این مقاله موضوع خود را در چارچوب ذیل به طور اختصار بحث کرده است:
1) قدرت و مشروعیت از ارکان عقلی حکومت بحساب می آیند.
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 231
2) مهم ترین سئوالی که در باب قدرت مطرح می شود آن است که منبع قدرت در حکومت چیست؟ در پاسخ به این پرسش دو دیدگاه مطرح شده است: دیدگاه جبر و اکراه، که با استناد به برخی از آیات و روایات اسلامی، منطقی غیر مشروع است؛ و دیدگاه اراده و خواست مردم که حضرت امام خمینی بر آن تکیه وافر کرده است.
3) به نظر نویسنده مشروعیت یعنی شایستگی و این شایستگی مساوی با عدل است. ملاک مشروع حکومت در زمینه تقنین یا اجرا و یا قضا، تنها اراده خداوند است و هیچ چیز دیگر مثل اراده انسان، نمی تواند ملاک مشروعیت حکم باشد.
4) تفاوت اصلی حکومت اسلامی با حکومت استبدادی در این است که در حکومت اسلامی، اراده مردم منبع قدرت و اراده خداوند منبع مشروعیت است، در حالی که حکومت استبدادی نه در قدرت به اراده مردم متکی است و نه در مشروعیت به اراده خداوندی. تفاوت حکومت اسلامی با حکومت دموکراسی این است که دموکراسی دچار بحران مشروعیت است و از منبعی که بتواند مشروعیت آن را معین کند برخوردار نیست!
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 232