آزادی در حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی

‏‏آزادی در حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی‏

‏‏سیدعلی هاشمی‏

‏‏ ‏

‏‏نویسنده با تقسیم آزادی به فلسفی (مختار بودن آدمی) و حقوقی و مدنی، به تعریف‏‎ ‎‏آزادیِ نوع دوم می پردازد و در همین باره تعاریفی از «مونتسکیو» و «هرلد نسکی» نقل‏‎ ‎‏می کند.‏

‏‏به عقیده نویسنده، آزادی مطلق از دیدگاه اسلام مطرود است و در کنار مسئولیتِ‏‎ ‎‏آدمی در قبال خداوند و مردم، مفهوم می یابد، از این رو آزادی در مفهوم اسلامی از تعهد‏‎ ‎‏انسان در برابر خدا و التزام به ولایت خدا تفکیک ناپذیر است.‏

‏‏آزادی عقیده و تفکر آزادی بیان، آزادی انجام دادن مراسم مذهبی و آزادی سیاسی،‏‎ ‎‏محورهای چهارگانه ای است که نویسنده با استناد به پاره ای از روایات، آیات و سخنان‏‎ ‎‏حضرت امام خمینی - به ویژه در مجلدات صحیفه نور – به تجزیه و تحلیل آن پرداخته است.‏

‏‏آزادی عقیده، که از ویژگیهای مهم حکومت اسلامی نزد امام است، محدود به دو‏‎ ‎‏شرط است: ‏

‏‏عدم اخلال به مبانی اسلام؛ ‏

‏‏عدم اخلال به حقوق عمومی.‏

‏‏آزادی انجام دادن مراسم مذهبی توسط اقلیت های ذهبی نیز محدود به عدم نقض‏‎ ‎‏قانون اساسی و شریعت اسلام است و افزون بر آن، توطئه برانگیز نیز نباشد. آزادی‏‎ ‎‏سیاسی هم همان مشارکت در سرنوشت فرد در جمع دیگران است. این مشارکت که گاه‏‎ ‎‏به صورت مستقیم و گاه به طور غیر مستقیم در نظام های مختلف سیاسی جریان دارد،‏‎ ‎‏حق آدمی است و محدودیتی نیز ندارد.‏