الکلام فی شروط المتعاملین
روایات ظاهرة فی بیع الکلّی
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1388

زبان اثر : عربی

روایات ظاهرة فی بیع الکلّی

الإشکال بروایات ظاهرة فی بیع الکلّی

‏ ‏

ومنها :‏ روایات اُخر کلّها ظاهرة فی بیع ا لکلّی ، أو أعمّ منـه ومن ا لشخصیّ ،‏‎ ‎‏کصحیحـة منصور بن حازم ، عن أبی عبدالله  ‏‏علیه السلام‏‏ : فی رجل أمر رجلاً یشتری لـه‏‎ ‎‏متاعاً فیشتریـه منـه .‏


‏قال : ‏«لا بأس بذلک ، إنّما ا لبیع بعد ما یشتریـه»‎[1]‎‏ .‏

‏وقریب منها صحیحـة محمّد بن مسلم‏‎[2]‎‏ وکصحیحـة معاویـة بن عمّار‏‎[3]‎‏ .‏

‏ولا یخفیٰ : أنّ تلک ا لروایات ـ سؤالاً وجواباً ـ کا لروایـة ا لسابقـة ، لیست‏‎ ‎‏ا لشبهـة فیها فی نفس ا لبیع وا لشراء ، بل فی ا لربح الآتی منهما :‏

‏أمّا صحیحـة عمّار وما هی بمضمونها فواضح .‏

‏وأمّا صحیحـة منصور فکذلک أیضاً ؛ ضرورة أنّ ا لأمر بأن یشتری لـه‏‎ ‎‏لیشتری منـه ، لا یکون إ لاّ مع قرار ا لربح ، فا لدلاّل لا یعمل إ لاّ للربح ، فا لسؤال‏‎ ‎‏عنـه ، ولم یذکر لمعلومیّـة ذلک بحسب ا لتداول .‏

‏فحمل تلک ا لروایات علیٰ بیع ا لأعیان ا لشخصیّـة ـ کحملها علی ا لتنزیـه ـ‏‎ ‎‏خروج عن ا لصواب ، بل ا لنهی للإرشاد إ لی ا لتخلّص من ا لربا ، ولا فرق فی ذلک‏‎ ‎‏بین بیع ا لأعیان أو ا لکلّیات ، کما لا یخفیٰ .‏

‏وعلیٰ ما ذکرنا : فلا دلالـة فیها علیٰ بطلان بیع ما لایملکـه لولا ا لدلالـة‏‎ ‎‏علی ا لصحّـة .‏

‎ ‎

  • )) تهذیب ا لأحکام 7 : 50 / 218 ، وسائل ا لشیعـة 18 : 50 ، کتاب ا لتجارة ، أبواب أحکام ا لعقود ، ا لباب 8 ، ا لحدیث 6 .
  • )) تهذیب ا لأحکام 7 : 51 / 220 ، وسائل ا لشیعـة 18 : 51 ، کتاب ا لتجارة ، أبواب أحکام ا لعقود ، ا لباب 8 ، ا لحدیث 8 .
  • )) تقدّم فی ا لصفحـة 370 ، ا لهامش 4 .