اقوال در مرکز روح بخاری
بین علما اختلاف شده در اینکه مرکز روح بخاری که تکوّنش از خون است و در حقیقت، بخارها و الیاف خون است، کجاست؟ بعضی گفته اند: قلب است؛ بعضی گفته اند: کبد است؛ بعضی گفته اند: مغز است.
آنهایی که گفته اند قلب است، دلیلشان این است که مزاج این بخار، بالذات حارّ است و مغز هم چون مرکز تفکرات است، با تفکرات داغ می شود. پس مغز با این دو حرارت تسخین می شود و چون لطیف است زود از بین می رود؛ لذا حکمت مقتضی است که مرکز روح بخاری، در مغز نباشد و چون قلب، جسم محکمی است و مرکز احساسات و ادراکات و تفکرات نیست و مزاجش هم گرم است، مناسب است که مرکز روح بخاری باشد، منتها از قلب که تصاعد می کند، به مغز می رسد و چون مغز، خنک و مزاجش سرد است لذا در آنجا این بخار تصفیه می شود وسپس به وسیلۀ هفت اوتار و عضله ـ به عدد احساسات انسان ـ که در طرف عقب مغز است در تمام عروق و الیافی که در بدن است، پخش می شود و به واسطۀ تأثیری که در این بخار واقع می شود از آن هم، در مرتبۀ کثیف تر از آن تأثیر واقع می شود، البته به این دلیل اشکال کرده اند.
تقریرات فلسفه امام خمینی (س)(ج. 3)صفحه 329
تقریرات فلسفه امام خمینی (س)(ج. 3)صفحه 330