تقریب فلسفی برهان
فلاسفه به ترتب عالم قائل می باشند که یک نظام مترتبه به نحو علیت و معلولیت از عقل اول شروع شده و بعد از تمامیت عالم عقل، عالم ملکوت و بعد از آن، عالم طبیعت محقق شده و در طبیعت هم موجودات عرضیه ای است که همه روی هیولای اُولی قرار گرفته اند. اینک مطلب را بر اساس حکمت و فلسفه تتمیم می نماییم:
آیا در قیاسات، قضایا علت علم به نتیجه است یا هیچ علیتی نسبت به آن ندارند، بلکه عادة الله بر این جاری شده که هنگام علم به مقدمات ـ صغری و کبری ـ علم به نتیجه از مبدأ فیض رأساً و مستقلاً و بلاواسطه افاضه شود؟
این بحث از شعب مسألۀ جبر و تفویض است که اشاعره و معتزله به آنها قائل شده اند.
تقریرات فلسفه امام خمینی (س)(ج. 2)صفحه 193