تجدد امثال وجودی
تجدّد الأمثال کوناً ناصری إذ الوجود جوهر فی الجوهر
بیان دلیل چهارم بر حرکت جوهریه این است که: بلاشک هر وجودی را که می بینیم در تجدد است، مثلاً اول نطفه بود سپس علقه و مضغه و استخوان و گوشت و طفل و جوان و ... گردید. این تغیر وجود و تجدد امثال بر سبیل اتصال در وجود، تجدد در جوهر است؛ زیرا وجود، در جوهر، جوهر و در عرض، عرض و در هر یک به حسب آن است. تجدد وجود در جوهر کشف می کند از اینکه جوهر هم تجدد و حرکت دارد.
چنانکه متألهین به تجدد امثال قائل بوده و گفته اند: فیض وجود آناً فآناً برای ماهیات امکانیه متجدد می شود.
و چون متجددات فیض وجود، امثال هم هستند، معلوم نمی شوند، ولی هنگامی که تأمل شود در اینکه تجدد بر سبیل اتصال و بدون انفصال است و تخصیصی برای تجدد به وجود اعراض و مقام ثانوی جواهر نیست بلکه تجدد و سیلان به مقام اول و کمال اول جواهر رسیده است و ماهیت جوهر به وجود مادی با اصل محفوظ در وجودات باقی است، معلوم خواهد شد که آن همان قول به حرکت جوهریه است.
تقریرات فلسفه امام خمینی (س)(ج. 2)صفحه 491