القول فی الخیار
الأمر الثانی : اشتراط کون التفاوت فاحشاً فی ثبوت الخیار
هل یتصوّر غبن المتبایعین معاً؟
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279-1368

محل نشر : تهران

زمان (شمسی) : 1388

زبان اثر : عربی

هل یتصوّر غبن المتبایعین معاً؟

‏ثمّ إنّـه قد ذکر ا لشهید ‏‏قدس سره‏‏ فی «ا لمسا لک» : أنّ ا لمغبون إمّا ا لبائع ، أو‏‎ ‎‏ا لمشتری ، أو هما‏‎[2]‎‏ ، وقریب منـه فی شرحـه لـ «ا للمعـة»‏‎[3]‎‏ فاستشکل ا لأمر فی‏‎ ‎‏تصوّر غبن ا لطرفین .‏


‏وقد حکی ا لشیخ ا لأعظم ‏‏قدس سره‏‏ وجوهاً کلّها مخدوشـة أشار إ لیها‏‎[4]‎‏ .‏

وقد تصدّیٰ بعض ا لمحشّین‏ لتصویره‏‎[5]‎‏ بما هو غیر مرضیّ ؛ لأنّ کلّ ما ذکر‏‎ ‎‏خارج عن غبنهما فی ا لمعاملـة ، بل ا لمغبون أحدهما ، والآخر ورد علیـه ا لضرر‏‎ ‎‏خارج ا لمعاملـة ولو لأجلها .‏

‏وا لظاهر عدم تصوّره إلاّ إذا قلنا : بأنّ «ا لضرر» أعمّ من ا لما لی وا لحا لی ،‏‎ ‎‏و«ا لغبن» أیضاً أعمّ ، فحینئذٍ یمکن أن تکون معاملـة بعینها ضرریّـة با لنسبـة إ لیٰ‏‎ ‎‏أحدهما ، وحرجیّـة با لنسبـة إ لی الآخر ، فلو باع أمتـه بأکثر من قیمتها ، فبان أ نّها‏‎ ‎‏اُختـه ا لتی کان بیعها نقصاً فی شرفـه وحرجاً علیـه ، یکون ا لغبن فی ا لطرفین ،‏‎ ‎‏وا لأمر سهل .‏

‎ ‎

  • )) مسا لک ا لأفهام 3 : 205 .
  • )) ا لروضـة ا لبهیّـة 3 : 467 .
  • )) ا لمکاسب : 237 / ا لسطر8 .
  • )) حاشیـة ا لمکاسب ، ا لمحقّق ا لیزدی 2 : 40 / ا لسطر31 ، حاشیـة ا لمکاسب ، ا لمحقّق ا لأصفهانی 2 : 58 / ا لسطر5 .