القول فی الخیار
ثبوت خیار الرؤیة
خیار الرؤیة خیار مستقل غیر خیار تخلّف الشرط والوصف
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279-1368

محل نشر : تهران

زمان (شمسی) : 1388

زبان اثر : عربی

خیار الرؤیة خیار مستقل غیر خیار تخلّف الشرط والوصف

‏ ‏

‏وهو خیار مستقلّ ، غیر خیار تخلّف ا لشرط ، وتخلّف ا لوصف ، فلو قیّدنا‏‎ ‎‏ا لموضوع : بأ نّـه ا لخیار ا لمسبّب عن رؤیـة ا لمبیع ، علیٰ خلاف ما اشترط فیـه‏‎ ‎‏ا لمتبایعان ، أو بخلاف ما وصفـه ا لبائع‏‎[2]‎‏ ، فلابدّ إمّا من ا لالتزام ، بأنّ ا لمعتبر هاهنا‏‎ ‎‏هو ا لاشتراط أو ا لتوصیف ، ا للذان لایوجب تخلّفهما ا لخیار ، کا لتوصیف خارج‏‎ ‎‏ا لمعاملـة ، وکذا ا لاشتراط بنحو لایعدّ شرطاً ضمنیّاً ، بل یعدّ من متعلّقات ا لبیع .‏

‏أو ا لالتزام : بأنّ ا لمعتبر هاهنا أعمّ ممّا یوجب ا لخیار .‏

‏فعلیٰ فرض ا لاشتراط أو ا لتوصیف ا لموجبین للخیار ، یکون لـه خیاران :‏

أحدهما :‏ خیار ا لرؤیـة .‏

ثانیهما :‏ خیار تخلّف ا لشرط أو ا لوصف .‏

‏فیجتمع هذا ا لخیار مع غیره تارة ، ویفارقـه اُخریٰ ، وإلاّ فا لقید بنحو یکون‏‎ ‎‏ثبوتـه ملازماً لثبوت خیار آخر عقلائی ، لعلّـه یعدّ لغواً .‏

وأ مّا‏ ما یظهر من کثیر منهم : من أنّ هذا ا لشرط للتخلّص عن ا لغرر .‏


ففیـه ما لا یخفیٰ ؛‏ فإنّـه ـ مضافاً إ لیٰ أنّ ا لغرر یمکن أن یرفع بوجـه آخر ،‏‎ ‎‏کا لمشاهدة ا لسابقـة ، وکتوصیف ا لغیر ، أو ا لتوصیف خارج ا لبیع ـ لا یصحّ أن‏‎ ‎‏یجعل ما یرفعـه من شروط هذا ا لخیار ، بل هو من شروط ا لبیع ، کان خیاریّاً أم لا .‏

‏وکیف کان : لا دلیل علی ا لقید ا لمأخوذ فی هذا ا لخیار فی ظاهر بعض‏‎ ‎‏کلماتهم .‏

‏ ‏

‎ ‎

  • )) ا لمکاسب : 248 / ا لسطر ا لأخیر ، حاشیـة ا لمکاسب ، ا لمحقّق ا لإیروانی 2 : 46 / ا لسطر33 ، اُنظر حاشیـة ا لمکاسب ، ا لمحقّق ا لأصفهانی 2 : 86 / ا لسطر32 .